Mahizm.

"Mahizm." Kelimesi için arama sonuçları

Fəlsəfə Sözlüğü

Mahizm.

 (Fəlsəfə Sözlüğü) :
(Os. Mah felsefesi, Fr. Machisme, Al. Machismus, İng. Machism). Avusturyalı fizikçi ve düşünür Ernst Mach'ın öğretisi... Avusturyalı Ernst Mach'a (1838-1916) göre madde ve ruh tek yanlı olarak ele alınmaktadır, her ikisinin de üstüne yükselmek gerekir. İnsanın dışındaki şeyler; insanın duyumlarıyle varlaştırdığı, düzene koyduğu şeylerdir. Âlemin ilk unsurları duyumlardır (ihsaslar). Her türlü bilginin kaynağı, duyumlarla elde edilen deneydedir. Duyumlar, ne maddesel ne de ruhsaldır, yansızdır (tarafsız, neutre). Nesneler işte bu yansı olan (ruh ya da madde olmayan) durumların karmaşasıdır (kompleks). Zaman, emkân, gerekircilik, nedensellik de bu yansız unsurun yaratısı ve düzeninden başka bir şey değildir... Mahizm, madde ve ruhun dışında ya da üstünde üçüncü bir yol aramak tutkusu olan olguculuğun (pozitivizm) yeni bir biçimidir. Gerçekte İngiliz düşünürleri George Berkeley (1685-1753) ve David Hume'un (1711-1776) görüşünü izler, düşünen insanın dışında hiç bir objektif gerçek bulunmadığını dolaylı olarak ileri sürmekle sübjektif ruhçuluğu savunur. İnsanın dışındaki bütün şeyleri insanın duyularına indirgemekle, insanın dışında ve insandan önce de var olan dünyayı tanımaz. Deneyci görünür ama deneydeki objektif gerçeğin varlığını yadsır, insan için sadece duyularla elde edilen algıların gerçek bulunduğunu ve insanın bu tasarımlarla yetinmesi gerektiğini ileri sürer... Mahizme ampirio-kritisizm adı da verilerek Richard Avnarius'ün (1843-1896) düşüncesiyle birleştirilir. Mahizm; Adler, Bauer, Bazarov takma adıyle tanınan Vladimir Aleksandroviç Rudnev, Bogdanov takma adıyla tanınan Aleksandr Aleksandroviç Manilovski gibi düşünürlerce izlenmiş, savunulmuş, Marksizmle kaynaştırılmaya çalışılmıştır. bkz. Ampirio-Kritisizm, Olguculuk, Tekbencilik, Yansız, Öznel Düşüncecilik.
Çox Axtarılan Sözlər Turkish - French Dict. ılık (180962k) Turkish - Germany Dict. çüş (94984k) Turkish - French Dict. açık (78109k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (70116k) Turkish - French Dict. ırmak (67949k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (55950k) Turkish - French Dict. çatı (55602k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (54965k) Turkish - French Dict. balık (53024k) Turkish - Germany Dict. ılım (51565k) Turkish - Germany Dict. hasır (51130k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (50964k)