Mevlevîlik.
Mevlevîlik.
(Fəlsəfə Sözlüğü) :
Mevlâna Celâleddin (1207-1273) in kurduğu, Bâtınîliğin ünlü öğretisi... Mevlâna'ya göre bilgi, insanı öbür varlıklardan üstün kılar. Evrenin bütün varlıkları arasında bilgiye ulaşmış olan tek varlık insandır. Her ne kadar evrendeki bütün varlıklar aynı varlığın belirtisiyseler de (vahdet-i vücut, varlık birliği) insan, bilgisiyle, hepsinin üstündedir... Mevlânâ'nın maddeci Şiî-Bâtınî düşünceleri Erdebil gizemcilerinden gelir. Mevlâna'nın yol göstericisi Tebrizli Şems, Erdtebil gizemcilerinin yetiştirmesi olan Rükneddin Sicistanî'nin öğrencisidir. Mevlevîliği bir tarikat olarak örgütleyen ve törenlerini düzenleyen, Mevlâna'nın ölümünden sonra yerine geçen oğlu Sultan Velet'tir... Mevlâna ünlü bir ozandır ve Mesnevî, Divan-ı Kebir, Fih-i Mafih gibi büyük yapıtlar bırakmıştır. Mevlâna'nın gerçekçiliğini belirtmek için şu dizesini anmak yeter: Bizim yolumuz, şu güzelim dünyada yaşamak yoludur. bkz. Gizemcilik, İslâm Felsefesi, Türk Felsefesi.