Derebeylik.
Derebeylik.
(Felsefe Sözlüğü) :
(Fr. Feodalite). Toprak köleliğine (serflik) dayanan toprak ağalığı düzeni... Tarıma elverişli toprakların çeşitli nedenlerle soyluların, din adamlarının ve savaşçı şeflerin ellerine geçmesinden doğmuş olan derebeylik, ilkel köleyi toprak köleliğine dönüştürmüştür. Bu düzenin üretim ilişkileri, emeğin veriminden köleye de bir pay ayırır. Köle, ilkel kölelikte olduğu gibi gene efendisine bağlı ve onun malı olmakla beraber, iş süresinin küçük bir parçasında kendisi için çalışmaktadır. Derebeylere çeşitli angarya ve vergilerle sımsıkı bağlı olarak azatlanmış da olabilir. Derebeylik düzeni, çeşitli ülkelerde çeşitli biçimlerde belirmiştir. Tarihsel maddeciliğe göre eski düzenlerden ayırıcı niteliği, ödenmiş emekle ödenmemiş emeğin zaman ya da mekân bakımından birbirlerinden ayrılarak açıklanmış olmasıdır. Çünkü toprak kölesi, ya efendisi için çalıştığı sürenin küçük bir parçasında ya da efendisi için çalıştığı toprağın küçük bir parçasında kendisi için çalışmaktadır. İlkel kölelikte, emeğin bu ödenmiş parçası bile ödenmemiş görünür. Çünkü ilkel kölenin bütün üretimi efendisinindir ve efendisi tarafından yedirilip giydirilir. bkz. Tarihsel Özdekçilik, Üretim Biçimi.