İyileştirmecilik.

"İyileştirmecilik." Kelimesi için arama sonuçları

Felsefe Sözlüğü

İyileştirmecilik.

 (Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Islahatçılık, Fr. Reformisme). Toplumun düzeltmelerle düzenlenebileceği ve sınıf çatışmalarının uyuşturulabileceği görüşü... Dilimizde reformculuk deyimiyle de dilegetirilen iyileştirmecilik, Merksçı açıdan oportünizmdir, çünkü asla bağdaşamayacak olan birçok şeyleri bağdaştırma amacını güder. Merx öğretisinden yola çıktıkları halde sonradan iyileştirmeciliğe dönen Alman düşünürleri Edouard Bernstein ve Karl Kautsky'nin önderlik ettikleri bu anlayışa göre, amaçlanan genel iyiliğe azar azar gerçekleştirilen küçük iyiliklerin birikmesiyle hissedilmeden varılabilir. Sıçrama ve devrim gerekmez, "güneş nasıl olsa doğacaktır, bunun için çaba harcamak gerekmez". Doğal ve toplumsal devrimler olmuştur ve olmaktadır, ama bunlar birer rastlantıdan başka bir şey ve zorunlu değildirler. Alman sosyal ldemokratlığını doğuran iyileştirmecilik, Marx ve Engels'in koşullar uygun olduğu takdirde amaca ihtilâlsiz ve barış yoluyle de erişilebileceğini ileri süren düşüncelerinden farklıdır. Engels, Erfurt Programının Eleştirisi'nde bu çok önemli farkı şöyle belirtir: "Bugünkü toplumun gelişerek yavaş yavaş sosyalizme geçeceğine hem kendilerini, hem de partiyi inandırmak istiyorlar. Hem de bu, toplumun sosyalizme geçerken eski toplumsal yapıyı yarı yolda bırakmak zorunda kalıp kalmayacağı, bu eski kabuğu istakoz yavrusunun kendi kabuğunu parçalarken gösterdiği kardar bir şiddete baş vurarak atıp atmayacağı sorusu sorulmadan yapılmaktadır. Sanki Almanya'da toplum henüz yarı mutlakiyet niteliğini taşıyan ve üstelik de son derece karmakarışık olan siyasal düzenin engellerini de kırıp aşmak zorunda değilmiş gibi. Halk temsilcilerinin bütün iktidarı ellerinde topladıkları ülkelerde, anayasa gereğince, ulusun çoğunluğu seni destekledikçe her şeyi yapabileceğin ülkelerde, Fransa ve Amerika gibi demokratik cumhuriyetlerde, krallığın geri alınması sorununun her gün basında tartışıldığı ve bu krallığın halkın iradesi karşısında güçsüz bulunduğu İngiltere gibi krallıklarda eski toplumun yeni topluma doğru barış yoluyle evrime uğrayabileceği düşünülebilir. Ama hükümetin bütün iktidarı elinde bulundurduğu ve meclisin fiilen hiç bir güce sahip bulunmadığı Almanya'da böyle bir şeyi, hem de hiç gereği yokken, iddia etmek mutlakıyetin asma yaprağını kaldırıp onu çıplaklığını kendi vücudunla örtmeye benzer. Böyle bir politika, sonuçta, partiyi ancak yanlış bir yola götürür". "Ibid, M. Kabagil çevirisi, Ankara 1969, s. 106). Bu barışçı geçiş, Marx ve Engels'e göre, devletin egemen sınıfı temsil etmediği ve halkın tüm oyununun bütünüyle yansıtılabildiği ülkelerde mümkündür. İyileştirmecilik düşüncesi, toplumculuk alanında, Proudhonculuğun eşitleştirme ütopyasına dayanır ki Marx, Felsefenin Sefaleti adlı yapıtında bunu gereği gibi eliştirmiş ve çürütmüştür. alman toplumcusu Ferdinand Lasalle de bu çığırın öncülerindendir ve iyileştirmeci ütopyalarla oyalanmıştır. Bütün bu yanılgılar, diyalektik olarak düşünmesini bilmemekten doğmaktadır. Marx, bunu, sözü edilen yapıtıyle Gota Programının Eleştirisi'nde özellikle belirtmiştir. İyileştirmecilik, aynı oportünist yapıda olan gözdengeçiricilikle yakın anlamlıdır. bkz. Gözdengeçiricilik, Oportünizm, Marksçılık, Tarihsel Özdekçilik, Evrim, Devrim, Evrim ve Devrim, Nicelilkten Niteliğe Geçiş.
Çok Aranan Kelimeler Turkish - French Dict. ılık (181460k) Turkish - Germany Dict. çüş (95039k) Turkish - French Dict. açık (78166k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (70148k) Turkish - French Dict. ırmak (68153k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (56110k) Turkish - French Dict. çatı (55635k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (55018k) Turkish - French Dict. balık (53044k) Turkish - Germany Dict. ılım (51649k) Turkish - Germany Dict. hasır (51192k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (51104k)