MECELLE
MECELLE
(İslami Terminlər Lüğəti) :
Tanzîmât'ın îlânından sonra, Ahmed Cevded Paşa'nın başkanlığında bir komisyon tarafındanhazırlanan; İslâm hukûkunun muâmelâta (alışveriş, şirketler, hibe v.b.) âit hükümlerinin Hanefîmezhebine göre maddeler hâlinde tertibinden meydana gelen kânunla r veya bu kânunlarıiçerisine alan mecmûa.Günlük işlerde dînin emirlerine uygun davranabilmek için her müslümanın Mecelle kitabınınbaşındaki yüz maddeyi iyi bilmesi ve anlaması lâzımdır. Kitabda bir başlangıç ile on altı kısımvardır. Hepsi bin sekiz yüz elli bir (1851) maddedir. (M. Sıddîk Gümüş)Tanınmış hukukçulardan Ali Haydar Bey, Âtıf Bey ve Hâcı Reşîd Paşa (rahmetullahi teâlâaleyhim ecmâin) Mecelle'yi ayrı ayrı şerh etmişlerdir. Her biri çeşitli cildler hâlinde basılmıştır.Bunları okuyan garb bilginleri, İslâm hukûkuna ve ondaki bilgi lerin inceliğine ve çokluğunahayran kalmaktadır. (M. Sıddîk Gümüş)Mecelle'nin içerisindeki maddelerden bâzıları şöyledir: 1) Kendi malı sanarak, başkasınınmalını telef eden öder. 2) Birinin ayağı kayıp, başkasının malını telef etse öder. 3) Başkasınınelbisesini çekip de yırtan tamam kıymetini öder. Elbiseyi tutup , sâhibi çekmekle yırtılsa, yarısınıöder. 4) Mazlum olanın, başkasına zulm etmeğe hakkı yoktur. 5) Birinin malının telef olmasınasebeb olan öder. Ahırın kapısını açıp, hayvan kaçarak zâyi olsa öder.