MUAMELE VERGİLERİ
MUAMELE VERGİLERİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Harcamaları bir bütün olarak ve tutarlı sistem içinde kavramak iddiası ile ortaya atılan ilk vergi. Muamele vergisi ilk defa 1. Dünya Savaşının son yıllarında şiddetli enflasyonun hüküm sürdüğü Almanya ve diğer Batı Avrupa ülkelerinde uygulanmış, oradan bütün dünyada ve Türkiyede yayılmıştır. Uygulamanın başlangıcında üretim ve pazarlama sürecinde yer alan işletmelerin hepsi ayrı ayrı mükellef kılınmış, vergi matrahı olarak genellikle bir işletmeden diğerine- örneğin üreticiden toptan satıcıya- devirde malın sahip olduğu değer kabul edilmiştir. Muamele vergisinin, üretimi ve pazarlama sürecinin her aşamasında yazılı olarak alınması, uygulamada çeşitli sakıncaların doğmasına yol açmıştır. işletmeler arası entegrasyonu teşvik etmesi yanında, vergi yükünün gelir grupları arasında adaletsiz dağılımına meden olması, maliye idarelerinin bu derece geniş vergiyi etkin biçimde uygulama güçlükleri nedeniyle muamele vergileri zamanla tek safhalı ( toplu) satış vergilerine dönüşmüştür. Türkiyede de 1954 yılında yerini gider vergileri sistemi içinde istihsal vergisine bırakmıştır. (Ayrıca, bk. Gider Vergileri, İstihsal Vergileri, Katma Değer Vergisi, Satış Vergileri).