KÂSİD
KASÎDE-İ BÜRDE
(Glossaire islamique) :
İslâm âlimlerinin meşhûrlarından ve evliyânın büyüklerinden Muhammed bin Saîd Busayrîhazretlerinin, sevgili Peygamberimizi öven meşhûr kasîdesi. Bu kasîdeyi rüyâsında Peygamberefendimize okuduğu ve Peygamber efendimiz de ona bürdesini yâni hırkasın ı hediye ettiği içinbu kasîdeye Kasîde-i Bürde denilmiştir.İmâm-ı Busayrî hazretleri felç olmuş, bedeninin yarısı hareketsiz kalmıştı. Bu sıradaPeygamber efendimizi medh eden, öven bir kasîde yazdı. Rüyâda Resûlullah'a okudu.Peygamber efendimiz kasîdeyi beğenip, arkasından mübârek hırkasını çıkardı ve İmâm -ıBusayrî'ye giydirdi. Bedeninin felçli yerlerini de mübârek eli ile sığadı. Uyandığında, Resûlullahefendimizin bereketiyle şifâ bulup, vücûdunda felç kalmadığını gördü. Hırka-i Seâdet dearkasında idi. Onun için bu kasîdeye Kasîde-i Bürde denildi. Bürde, hırka palto demektir.İmâm-ı Muhammed bin Saîd Busayrî 1295(H. 695) senesinde vefât etti. (M. Sıddîk bin Saîd)Çeşitli dillerde doksandan fazla şerhleri (açıklamaları) olan Kasîde-i Bürdeye, Kasîde-iBür'e (Şifâ kasîdesi) diyenler de olmuştur. (Kâtib Çelebi)Kasîde-i Bürde'den bâzı beytlerin tercümesi şöyledir:Hazret-i Muhammed'in kerem (cömertlik) yağmurlarından,Bir damla olmak ister, bilcümle peygamberân.Zâhirî ve bâtınî, rûhânî ve cismânî,Varlıkların hepsinden odur Hakk'a sevgili.Hudutsuzdur zâtının fazîlet ve kemâli,Mümkün değil anlatma dil ile kemâlini.
KASÎDE-İ EMÂLÎ
(Glossaire islamique) :
Ehl-i sünnet vel-cemâat îtikâdını anlatan ve altmış yedi beytten meydana gelen meşhûrkasîde. Kasîdenin asıl adı Bed-ül-Emâlî olup, yazarı Ali Ûşî'dir.Eskiden her din âlimi Kasîde-i Emâlî'yi ezbere bilirdi. (Seyyid Abdülhakîm-i Arvâsî)Kasîde-i Emâlî'nin çeşitli dillerde yazılmış şerhleri yâni açıklamaları vardır. Bunlardan enkıymetlisi, Muhammed bin Süleymân el-Halebî'nin yazdığı Nühbet-ül-Leâlî'dir. (Kâtib Çelebi,Muhammed Reyhavî)Kasîde-i Emâlî'nin beytlerinden bâzısının Türkçe tercümesi şöyledir:Mevlâmız mahlûkların ilâhıdır biliniz.Kemâl sıfatlarla muttasıftır (sıfatlanmıştır) Rabbimiz.Münezzehtir Rabbimiz, hanımdan hizmetçiden,Oğlu ve kızı yoktur, berîdir her birinden.Cennet ile Cehennem ebedî olacaktır.İçlerinde olanlar devamlı kalacaktır.Îmândan sayılmazlar bütün hayırlı işler,İbâdetler îmânın parçası değildirler.Ehl-i sünnet üzere tevhîd hakkında yazdım,Fevkalâde bal gibi te'sirli oldu nazmım.Bu nazm mü'min kalblere rahatlık, neş'e verir,Âb-ı zülâl gibidir, ruhlara hayât verir.
KÂSİD
(Glossaire islamique) :
İşlemez, revâçsız, kıymetsiz. Çarşıda pazarda geçmez olan para. (Bkz. Kesâd)