Nicelik.
Nicelik.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Kemmiyyet, Fr. Quantite, Al. Quantitaet, İng. Quantity, İt. Quantita). Ölçülebilirlik... Bir nesnenin ölçülebilen bütün yanları o nesnenin niceliğini (kantite) verir. Niceliği niteliğin karşısına koyan ve aralarındaki bağımlılığı kavramayan metafizik görüşe karşı diyalektik görüş nicelikle niteliğin koparılamaz sıkı bağımlılığını meydana koymuştur. Örneğin her nicelik bir niteliği ve her nitelik bir niceliği karşılar. Üç sayısı, ya kalemdir, ya insandır, ya elmadır. Güzel niteliği, ya az güzeldir, ya çok güzeldir, ya daha güzeldir. Ne nicelik ne de nitelik birbirleriyle bağımlı kılınmadan hiç bir anlam vermezler. Nesneleri çeşitli niteliklerle görüşümüzün nedeni, dünyamızın yüzeyindeki ısı derecesinin ve koşullarının onlara verdiği nispî niteliksel süreklilikten ötürüdür. Her nesne, belli bir ısı derecesinde katı, o dereceninin altında sıvı ve o derecenin üstünde gazdır. Daha açık bir deyişle, her nesne, belli ısı derecelerine göre üç nitelikten birini alabilen, hem katı, hem sıvı, hem gaz olan bir yapıdadır. Nesneleri, belli ısı derecelerine göre katı, sıvı, ya da gaz niteliklerine bürüyen o nesnelerin içindeki atomların niceliksel değişimleridir. Herhangi bir nesne, molekül sayısını değiştirmekle başka bir nesne olur. Niceliksel değişmeler niteliksel değişmeleri meydana getirir. Doğada ve toplumda her nitelik değişimi bir nicelik değişiminin ürünüdür. Buna karşı her nitelik içinde yeni bir nitelik değişiminei doğru yol alan yeni bir nicelik değişimdir. Nicelik ve nitelik, nesnel gerçeğin bağımlı iki yanıdır. Niceliksiz nitelik olamayacağı gibi, niteliksiz nicelik de olamaz. Nicelikle niteliğin ilişkisinde temel olan niteliktir, çünkü bir nesne niceliksel olarak değişirken niteliğini sürdürür. Ancak niceliğin, nitelikle ilişkisel dengesini bozacak kadar çoğalması ya da azalmasıdır ki yeni bir niteliğe geçişi sağlar. bkz. Nitelik, Nicelikten Niteliğe Geçiş, Nitelikten Niceliğe Geçiş.