KONJONKTÜR DALGALARI
KONJONKTÜR DALGALARI
(Dizionario di Economia) :
İktisadi hayatın üretim, istihdam vb. unsurlarının ortalama olarak 8 ile 10 yıllık süreler içinde artma ve azalma yönünde dalgalanarak ortaya çıkardığı çevrimler. Bu dalgalanmalar iktisadi hayatın canlanıp genişlemesi, sonra bu genişlemenin belirli bir tepe noktasına vardıktan sonra gerileyip düşmesi, çökme durumuna gelmesi ve yeniden canlanması biçimindedir. 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransız kiktisatçısı Clement Juglardan beri iktisatçılar, konjonktür dalgalarının nedenleri ve seyri üzerindetartışmışlardır. Önceleri bu dalgaların periyodik olduğu düşünülürken, daha sonra bunların belli ve değişmez bir ritme ve periyodusiteye sahip olmadığı anlaşılmıştır. Konjonktür dalgalarının aşamaları; depresyon (Çöküntü), canlanma (Toparlanma), boom ve gerileme (Resesyon) olarak adlandırılır. Depresyon evresinde ekonomide istihdam en düşük noktasında, talep tam istihdam ve üretim düzeyinin altındadır. Kullanılmayan üretim kapasitesi fazladır. Fiyatlar ve kar oranları düşüktür, bu yüzden yatırımlar helen hemen durmuştur. Depresyondan canlanmaya geçiş yenileme yatırımlar sağlar. Artan yatırım harcamaları ile üretim gelir ve istihdam düzeyi yükselir. Gelirin yükselmesi yeni yatırımlara yol açarken, yatırım harcamaları çarpan yoluyla gelir, istihdam ve üretimi arttırır. Bu dönemde fiyatlar ve karlar yükselmesi, yatırımları uyaran ikinci faktör. Canlanmayı izleyen boom döneminde tam istihdam ve tam kapasite sağlanmıştır. Bu aşamada üretim artışı ancak yeni kapasite oluşturmakla mümkündür. Yeni yatırımların gelir ve talep ettikleri hemen ortaya çıkarken, üretim etkisinin zamana bağlı olması fiyat artışlarına yol açar.Gerileme aşamasında ise gelir ve istihdam düzeyi düşmeye başlar. Boom aşamasında tam istihdam düzeyine yaklaştıkça atıl işgücü ve kapasitenin gittikçe azalması, harcama ve yatırımların çıkarttığı gelir artış hızının azalmasına, bu ise yatırımların düşmesine yol açar. Yatırımların durması, gelir düzeyinin gerilemesine, yatırımların yeniden azalmasına ve gelirin düşmesine neden olur. Yığımlı olarak işleyen bu süreç sonucu üretim, gelir ve istihdamdaki düşüş sürer, yeniden depresyon aşamasına girilir.