MEVDUAT ÇARPANI
MEVDUAT ÇARPANI
(Dizionario di Economia) :
Çek kullanarak ya da havale yollayarak ve takas mekanizmasından yararlanarak yapılan ödemelerin, toplam mevduatta meydana getireceği artışı belirten katsayı.a) Ödemelerin hiç banknot kullanmaksızın, kaydi para ile yapıldığı ve memvduatın bekletilmeksizin plasmanlara bağlandığı bir durumda, başlangıçta yatırılan mevduat artışının yol açacağı zincirleme banka işlemleri sonunda elde edilecek nihai mevduat miktarı aşğıdaki formüle göre hesaplanır.M = 1/r.DFormülde: D=Başlangıçtaki mevduat artışır= Bankaların mevduata karşılık tuttukları ankes oranıM= Zincirleme banka işlemleri sonunda elde edilecek mevduat miktarı.Formülde 1/r mevduat çarpanıdır.b) Ödemelerin kısmen çek ve takasla yapıldığı, mevduatın (kasa ihtiyatı ayrılarak) bekletilmeksizin kredi olarak dağıtıldığı bir sistemde, başlangıç mevduat artışının yol açtığı zincirleme işlemler sonunda elde edilecek nihai mevduat miktarı:M= 1/r+r.Dformülüne göre bulunur.Bu formülde r nakitle yapılan ödeme oranını, 1/r+r ise mevduat çarpanını gösterir. (Ayrıca bk. Kredi Çarpanı, Kredi Enflasyonu, Bankacılıkta Kliring, Kaydi Para, Walter Bagehot)