Soyutlama.
Soyutlama.
(Fəlsəfə Sözlüğü) :
(Os. Tecrit, Fr., Al., İng. Abstraction, İt. Astrazione). Bir nesnenin herhagni bir yanını öbürlerinden ayırarak tek başına ele alan ansal işlem... Soyutlama, bir bilgi yöntemi olarak, insan zihninde yayılır. Ne var ki idealist soyutlama anlayışıyle diyalektik soyutlama anlayışı birbirlerine tümüyle karşıttır. İdealist soyutlama, soyutlama sonucu olan kavram ve düşünceleri saltıklaştırır ve bunları nesnel gerçekliğin yerine koyar. Soyutlama, gerçekte, yendien somuta varmak ve somut bütünü parçalarında da birbirleriyle olan ilişkileri içinde tümüyle kavramak için kullanılan bir yöntem, bir araçtır. Soyutçuluk, bu aracı amaçlaştırır ve somuta varmak amacını ounutarak soyutta kalır. Felsefenin bütün yanlış sonuçları, bu aracı amaçlaştırmaktan doğmuştur. İnsanın karnını doyuran, ekmek düşüncesi değil, ekmeğin kendisidir. Ekmek düşüncesini nasıl ekmeğin yerine koyamazsak, özdekten soyutlanan töz düşüncesini de özdeğin yerine koyamayız. Gerçekte soyutlama, bilme sürecinde zorunlu bir yöntemdir. İdealizme düşmeksizin gerçekleştirilen soyutlama, bilimsel soyutlamadır. Kavramlar, soyutlamalarla elde edilirler. Ama nesnel gerçeklerle denenir ve doğrulanırlar. Soyut kavram ve düşüncelerin hakikîliklerinin ölçütü insansal pratiktir... Soyutlamada aşırılığa varmaya ya da soyutlamaları kötüye kullanmaya soyutçuluk (Os. Tecritçilik, Fr. Abstractionnisme) denir. bkz. Soyut, Somut, Eytişimsel Özdekçilik, Metafizik Yöntem, Kuram ve Kılgı, bilgi, bilgi Kuramı.