Koşutçuluk.
Koşutçuluk.
( Philosophische Wörterbuch) :
(Os. Muvazat, Fr. Parallelisme). Ruhsal ve bedensel olayların birbirlerini karşıladıklarını ileri süren öğretilerin genel adı... Paralelizm, koşutçuluk anlamında kullanıldığı gibi, koşutluk (paralellik) anlamında da kullanılır. Koşutluk kuramı, ruhbilimde, her ruh olayının bir beden olayını ya doğrudan ya da ters yönden karşıladığını ileri sürer, ne var ki bu iki olay, birbirlerini etkilemeden birbirlerini karşılarlar... Kant'a göre ruh ve beden ontolojik bakımdan birbirlerinin aynıdırlar. Spinoza'ya göre düşüncelerin düzeni ve bağlantısı, nesnelerin düzeni ve bağlantısıyle koşuttur. Max Scheler'e göre de insan psikofizik bir varlıktır. Örneğin bir yemeği yediğimizi düşlesek o yemeği gerçekten yiyormuşuz gibi ağzımız sulanır. Ölüm, bir heyecan şokundan olabildiği gibi, bir tabanca kurşunundan da olabilir. Cinsal duygular, bir resme bakmakla da, bir ilâç yutmakla da güçlenir. En yüksek ruhsal fonksiyonlar bile bedensel fonksiyonlarla koşutturlar ve fizyolojik bir paralelizmden kurtulamazlar. her bedensel olayı bir ruhsal olay ve her ruhsal olayı da bir bedensel olay karşılar. Bu koşutluk, sadece insanlarda değil, bütün canlılarda gerçekleşir. Koşutçuluk, idealist bir öğretidir ve idealizmin yanılgılarını taşır. Pavlov deneyleriyle çürütülmüştür. bkz. Şartlı Refleks.