Belirleme.
Belirleme.
(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Tâyin, Fr. Determination, Al, Bestimmung, İng. Determination, İt. Determinazione). Herhangi bir varlığı meydana getiren dış ve iç etkilerin o varlığı oluşturmaları... Klasik felsefede bir çeşit nedensellik anlamında kullanılmaktadır, mekanik bir anlayış taşır: Herhangi bir varlığın belirleyicileri o varlığın nedenleridir. Diyalektik felsefe varlığın, nedenlerle değil, karşılıklı etkilerle oluştuğunu meydana koymuştur. Neden-sonuç mekanizmi, sonucun da nedeni etkilediği, oluşma sürecinin karşılıklı etkilerle sürüp gittiği belirtilerek çürütülmüştür. Örneğin bir makineyi oluşturan insan, o makineyi oluştururken kendisini de oluşturmaktadır; ekonomik altyapı sosyal üstyapıyı belirlerken, sosyal üstyapı da ekonomik altyapıyı belirlemekte, oluşturmaktadır. Oluşma, bir ilişkidir ve karşılıklıdır. Hiç bir şey, başka bir şeyi, kendisi de onunla belirlenmeden belirleyemez. Mekanik anlayışta olduğu gibi durgun, yetkin, bitmiş, tamamlanmış bir sonuç yoktur; sürekli bir oluşma vardır. bkz. Gerekircilik, Nedensellik, Mekanikçilik, Karşılıklı Etki.