KAPİTÜLASYONLAR


Results for "KAPİTÜLASYONLAR"

Dictionary of Economics

KAPİTÜLASYONLAR

(Dictionary of Economics) :
Osmanlı devletinin Müslüman olmayan dost devletlerin vatandaşlarına ekonomik ayrıcalıklar tanımasını öngören sözleşmeler. Bu sözleşmelerle tanınan ayrıcalıklar arasında yabancıların kendi aralarındaki anlaşmazlıklar da konsoloslara yargı yetkisi tanınması, can ve mal güvenliği, babancı tüccarların Osmanlı kentlerinde örgütlenebilme hakkı, seyahat, taşımacılık ve satış özgürlüğü, Osmanlı egemenliğindeki sularda gemi işletme hakkı yer almaktadır. Başlangıçta Osmanlı toprakları ve suları üzerindeki ticaretin rekabet gücünü korumayı ve Osmanlı devletinin siyasal bağlantılarını güçlendirmeyi amaçlayan bu sözleşmeler, sonraları devletin yargısal, yönetsel ve ekonomik bağımsızlığı üzerinde ağır bir yük durumuna gelmiştir. 9 Eylül 1914de İttihak ve Terakki Cemiyeti tarafından tek yanlı olarak kaldırılmış olmasına karşılık, 1. Dünya Savaşı yenilgisinden sonra 1920de imzalanan Sevros Antlaşmasında kapitülasyonlar konusuna özel bir madde ile yer verilmişti. 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşmasının 23. maddesi ile kapitülasyonlar tümüyle kaldırılmıştır.