İHRACAT
GÖNÜLLÜ İHRACAT KISITLAMALARI
(Dictionnaire des sciences économiques) :
1970li yıllarda oortaya çıkan tarife dışı engellerden biridir. İthalatçı ülke ile ihracatçı ülkenin aralarında anlaşarak ihracatçı ülkenin yapacağı ihracatı belirli sınırlar içinde tutmasıdır. Gelişmiş ülkelerdeki üreticiler özellikle emek-yoğun sanayi dallarında az gelişmiş ülkelerin ihracatından zarar gördüklerini ileri sürerek bunun sınırlandırılmasını istemektedirler. Böylece ithalatçı ülke yurtiçi endüstrisinin zarar görmesini önlemek için azgelişmiş ülkelerden ihracatçılarını gönüllü olarakkısıtlamalarını ister. İthalatçı ABD ile Japonya, Taiwan ve Güney Kore arasında ayakkabı ihracatı ile ilgili olarak 1977 yılında yapılan anlaşma gönüllü ihracat kısıtlamalarına örnek olarak verilebilir.
HAYALİ İHRACAT
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Yurt dışına gerçekte olmayan bir mal sevkinin olmuş gibi gösterilmesidir. Birkaç şekli vardır. Birincisi naylon fatura düzenleyip hiç mal göndermeden yapılır. İkincisi ihracına pirim verilen mallar söz konusu ise, başka mal gönderilir. Primli mal işlemi yapılır. Bir de malın gerçek fiyatının üzerinde gösterilmesiyle yapılabilir. Hayali ihracatı gerçekleştirmek için alıcı firmasıyla anlaşmak gerekir. Bu amaçla dışarıda şirket kurulduğu olmuştur. Hayali ihracat söylentileri, Türkiyenin ihracat hamlesinin baºladigi 1980li yıllarda kamuoyunu epey meşgul etmiştir. Ancak hayali ihracatın boyutları hakkında kesin rakamlar elde etmek mümkün olmamıştır.
İHRACAT
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Kişi ve kuruluşlarca üretilen mal ve hizmetlerin yurt dışına satılması. Dışsatım. Makroekonomik açıdan, ihracat toplam talebin bir parçasıdır. İhracat, gerçekleştiren ülke bakımından alacak hakkı doğurduğu için ödemeler bilançosunun alacak tarafına yazılır.
İHRACATA VERGİ İADESİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
İhraç edilecek malın maliyetini azaltmak, bu yolla satışını kolaylaştırmak için maliyete dahil olan vergilerin bir kısmının devlet tarafından malın üreticisine iade edilmesi. İhracatı teşvik yollarından biri.İhracatta vergi iadesi ihracı teşvik edilmek istenen maddelerin maliyetine girmiş olan vergiler tamamen iade edilebileceği gibi kısmen de iade edilebilir. Uygulamada vasıtalı vergiler iade edilmekte, vasıtasız vergiler hesaba katılmamaktadır. Çünkü vasıtalı vergi yükünün hesaplanması nispeten daha kolaydır. Türkiyede bu uygulama elde edilen ihraç gelirlerinin bir bölümünün ihracatçıya ödenmesi biçimindedir.İhracata vergi iadesinin başarılı olabilmesi, yani ihracatı teşvik edebilmesi için iki koşul gereklidir: 1. İhracatı teşvik edilmek istenen malın arzının kısa dönemde artırılabilmesi (ihraç malı arz elastikiyetinin yüksek olması) 2. Dış ülkelerde, ihraç edilen mala olan talebin fiyat elastikiyetinin yüksek olması gerekir.İhracata vergi iadesi Türkiyede 1963den beri bir bütün olarak ele alınmış ve belirli esaslara bağlanmıştır. Türkiyede iade edilen vergiler esas olarak İstihsal Vergisi ve Gümrük Vergileri olmak üzere bazı vasıtalı vergiler, ücretlerden alınan vergiler, bazı resim ve harçlardı. 1985te KDV sistemine geçilmesine karºin 1988 sonuna değin ihracatta hem KDV iadesi, hem de teşvik anlamında genel vergi iadesi birlikte uygulandı. Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasına (GATT) verilen niyet mektubu gereğince 1988 sonunda KDV dışı da vergi iadesi sona erdirildi.
İHRACATIN GELİR ETKİSİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
(Bk. Dış Ticaret Çarpanı)