Kinizm.


"Kinizm." Kelimesi için arama sonuçları

Felsefe Sözlüğü

Kinizm.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Kelbiyye, Fr. Cynisme, Al. Cynismus, İng. Cynicism, İt. Cinismo). Antisthenes'le Diogenes'in öğretisi... Sokrates'in öğrencisi Atina'lı Antisthenes'le ona yanaşan ve her şeyden el etek çekip köpek gibi bir yaşama başlayan Sinoplu Diogenes, bir çeşit çilecilikle, insanın tam bağımsızlığını kazanabileceği ve böylelikle mutluluğa kavuşabileceği düşüncesini okulaştırmışlardır. Antishenes'e göre insanın ereği mutluluktur, mutluluk da her türlü bağdan kurtulmuş içsel bir özgürlükle gerçekleşir. İntenilecek tek şey erdem, kaçınılacak tek şey erdemsizliktir. Gerçek erdem, insanın hiç bir değere bağlı ve tutsak olmamasıyle elde edilir. Bunu sağlamak için de insanın bütün tutkularından sıyrılması gerekir. İnsan hiç bir hazzın, isteğin, sağlığın, zenginliğin, güzelliğin, şan ve şerefin peşyinde koşmamalıdır...Kinik adı, bir anlayışa göre okulun kurulduğu Kynosarges gymnasium'undan, başka bir anlayışa göre Yunanca köpek anlamına gelen kyon sözcüğünden türemiştir. İkinci anlayışa göre doğasal bir yaşayışı yeğleyen, hiç bir topluluk kuralına aldırmayan, pasaklı bir kılıkla gezen, uygarlığı küçümseyen bu kişiler kendilerine takılan köpek adını benimsemişler... Kinizm, Sokratesçi bir okuldur. Antisthenes de Sokrates gibi töresel bir amaca yönelmeyen bilimleri küçümser, erdemin bilgiyle elde edilebileceğini savunur, yaşamanın amacı olan mutluluğu erdemlilikte bulur. Kinikler, doğasal bir yaşayışı yeğlemekle stoa okulunun öncüleri sayılabilirler, bu açıdan Hıristiyanlığı hazırladıkları da ileri sürülebilir. Kiniklerin doğasal yaşayış düşüncesi, sofistlerin insansal değerlerin doğaya aykırı bulunduğu düşüncesine dayanmaktadır. Antisthenes, bu bakımdan, ilk öğretmeni sofist Gorgias'ın Elea öğretisinden yararlanmıştır... Kinizm öğretisini, kurucusu Antisthenes'ten sonra Tebli Krates, Kseniades, Oneskrites, Sinoplu Diogenes sürdürmüşlerdir. Fıçı içinde yaşayan Diogenes (İ.Ö. 412-323), kinik düşünürlerin en ünlüsüdür... Kinizm, İslâm felsefesinde de Melâmîlik akımıyle sürdürülmüştür. bkz. Sokratesçi Okullar, Çilecilik, Melâmîlik, Hazcılık, Kirene Okulu, Erdem.