develop
développement
(Fransızca - Türkçe Sözlük) :
gelişme
développer
(Fransızca - Türkçe Sözlük) :
geliştirmek
développer
(Fransızca - Türkçe Sözlük) :
kalkındırmak
AZ GELİŞMİŞLİK [İng. Underdevelopment]:
(Sosyoloji Sözlüğü) :
Ekonomik yapıyı belirlemek için kullanılan ortak bir kavramdır. Ancak, az gelişmişliğin sosyal boyutu da ekonomi boyutu kadar hesaba katılmalıdır. az gelişmişliğin göstergeleri arasında şunlar sayılabilir.Sanayileşmemiş bir yapı, nüfusun büyük çoğunluğunun geri bir teknikle tarımda çalışması, fert başına millî gelirin düşüklüğü, ihracatın bir kaç tarım ürününe dayanması, okuma-yazma ve eğitim seviyesinin düşüklüğü, hızlı nüfuz artışı, siyasî istikrarsızlık ve demokrasinin yerleşmemiş olması, gelir dengesizlikleri, orta sınıfların son derece zayıflığı, büyük oranda işsizlik, sosyal sektörlerin (sağlık, eğitim gelişmemişliği, v.b.) baskı gruplarının ve teşkilâtlanmanın yetersizliği, endüstri ilişkilerinde düzensizlik, 100 kişi başına düşen telefon, 1000 kişi başına düşen radyo ve televizyon sayılarının yetersizliği, kurallara uymamak ve onları zorlamak, insangücü kaynaklarının gelişmemişliği, rasyonel düünememek, hürreyitlerin kısıtlanmış olması, sermayenin ve mülkiyetin belirli ellerde toplanması, gösteriş tüketiminin yaygınlığı. (Erkal, M. E., 1993, Sezal, İ, 1981, Genel Ekonomi Ansiklopedisi, 1988, Hiç, M., 1967)
İKTİSADÎ KALKINMA [İng. Economic Development (take
(Sosyoloji Sözlüğü) :
Zaman zaman kalkınma kavramının büyüme kavramı ile e anlamlı kullanıldığı görülür. Aslında kalkınma büyümeden farklıdır. Büyüme genellikle ölçülebilir değerleri ele alırken, kalkınma ekonomik değerler yanında sosyal ve siyasal konuları da ele alan genel boyutlu bir değişimi ifade eder. Bazı yazarlar kalkınmayı depresyonu izleyen düzelme safhası olarak tanımlamaktadırlar.İktisadî kalkınma konusunda kapsamlı bir çalışma yapan W. Rostow 1960 yılında "Stages of Economic Growth" adlı eserini yayınlamıştır. Rostow, Kitabında da belirttiği gibi, aslında tarihin seyri hakkında bir bilgi vermektedir. bu eserde kalkınma modeli beş aşama, kalkı, olgunluk aşaması kütle tüketim aşaması. Bu modelin diğer kalkınma modelleri arasında önem kazanmasının bir sebebi kalkış aşamasında az gelimiş olkelerin kalkınma sorunlarına değinilmiş olmasıdır.Rostow'un kalkınma medeli kalkınma konusuna bir çok moktada açıklık getirmekle birlikte bir çok noktada da eleştiriye maruz kalmıştı. Özellikle en fazla eletiri olan nokta; kalkışa geçiş aşaması ile kalkış aşamasının birbirinden kesin çizgilerle ayrılmamış olmasıdır.Kalkınma sadece ekonomi ve üretimde yeni bir aşama değil, toplumsal, siyasal ve kültürel bir değişim sürecidir. Geleneksel tarım toplumlarının sanayi toplumuna geçmesini sadece ekonomik olaylarla açıklamak mümkün değildir. Sosyal ve siyasî yapıya uygun ekonomik kararların plânlanıp uygulanması gerekir. (Jary, D. and J., 1991, İlkin, A. 1983,Serin, N., 1967, Güner, A. O., 1978)