HAVA KÜTLESİ
ARKTİK HAVA KÜTLESİ
(Meteoroloji Sözlüğü) :
(ARCTIC AIR MASS) [i]Buzullarla kaplı Arktik alanda oluşan hava kütlesi. Polar havadan daha soğuk ve kuru olduğundan dolayı çok yukarı seviyelere kadar genişleyebilir. Güneye doğru alt sınırı ise Arktik cepheyle sınırlanır.
DENİZSEL HAVA KÜTLESİ
(Meteoroloji Sözlüğü) :
(MARITIME AIR MASS) [i]Özellikleri üzerinde oluştuğu deniz tarafından belirlenen/yaratılan hava kütlesi. Hava kütlesi sınıflandırmasında ikincil bir karakteristiktir, 'm' harfi ile gösterilir ve kaynak bölgesini gösteren birincil karakteristikten önce yazılır (mP: maritime polar gibi.).
HAVA KÜTLESİ
(Meteoroloji Sözlüğü) :
(AIR MASS) [i]Geniş bir alanı kapsayan, yatay olarak belli bir homojenliğe sahip, sıcaklık, nem ve Lapse-Rate gibi özellikleri açısından benzerlik taşıyan çok büyük hava parseli. Büyük bir hava parseli, homojen bir yer üzerinde durur veya çok yavaş hareket ederken, yerin termal ve nemsel özelliklerini alır. Hava kütlesi aldığı bu özellikleri gittiği yerlere taşıyarak, üzerinde hareket ettiği yerin özelliklerine göre değişime uğrar. Hava kütlelerinin oluştuğu geniş homojen alanlara (çöller, buzullar, okyanus parçaları) kaynak bölgesi, kaynak bölgesinden ayrıldıktan sonra üzerinde hareket ettiği alanlara da geçiş bölgesi adı verilir. Kaynak bölgelerinin coğrafi yapılarına göre hava kütlelerini dörde ayırmak mümkündür: E; Ekvatoral Hava Kütlesi, T; Tropikal Hava Kütlesi, P; Polar (Kutupsal) Hava Kütlesi ve A; Arktik Hava Kütlesi. Kaynak Bölgelerinin karasal ve denizsel olması açısından da 'denizsel-m' ve 'karasal-c' olmak üzere ikiye ayrılır: T. Bergeron, yukarıdaki sınıflamalardan farklı olarak iki termodinamik alt sınıflama daha geliştirmiştir: "soğuk- k" ve "sıcak-w". Aşağıda ana hava kütleleri tipleri verilmiştir: A: Arktik Hava. cPk, cPw :Kutup Karasal Hava Kütlesi, üzerinde hareket ettiği yerden soğuk veya sıcak. mPk, mPw : Kutup Denizsel Hava Kütlesi, üzerinde hareket ettiği yerden soğuk veya sıcak. cTk, cTw :Tropikal Karasal Hava Kütlesi, üzerinde hareket ettiği yerden soğuk veya sıcak. mTk, mTw :Tropikal Denizsel Hava Kütlesi, üzerinde hareket ettiği yerden soğuk veya sıcak. E :Ekvatoral Hava Kütlesi, M :Muson Hava Kütlesi, S :Süperior Hava Kütlesi.
HAVA KÜTLESİ ANALİZİ
(Meteoroloji Sözlüğü) :
(AIR-MASS ANALYSIS) [i]Sinoptik hava haritalarında, hava kütlelerinin boyutları, fiziksel özellikleri, farklı hava kütlelerinin birbirleriyle olan ilişkilerini, cephelerin yeri, yapısı ve hareketleri açısından incelenmesi, analiz edilmesi. Hava kütlesi analizi, hava analizi veya hava kütlesi meteorolojisi olarak ta isimlendirilir.
HAVA KÜTLESİ DEĞİŞİMLERİ
(Meteoroloji Sözlüğü) :
(AIR-MASS MODIFICATIONS) [i]Kaynak bölgesini terk eden hava kütlesinde oluşan fiziksel özellikli değişimler. Bu değişim aşağıda belirtilen gerekçelerden yalnızca birisi ama genellikle iki veya daha fazlasının birleşimi ile oluşur: A)Termodinamik: 1.Alt tabakalardan ısınma: Soğuk bir yüzeyden sıcak bir yüzeye geçme veya yerden radyasyonla ısınma. 2.Alt tabakalardan soğuma: Sıcak bir yüzeyden soğuk bir yüzeye geçme veya yerden radyasyonla soğuma. 3.Buharlaşma sonucu nem eklenmesi: Buzlu, karlı veya nemli bir yüzey üzerinden geçerken nem kazanma. B)Mekanik: 1.Türbülansla karışım. 2.Çökme: Soğuk havanın aşağı doğru hareketi veya yüksek dağlardan aşağı doğru hareket. 3.Yükselme/Kaldırma: Soğuk hava kütlesi üzerinde tırmanma, yüksek seviyelerdeki soğuk havadan aşağı doğru hareket veya yeryüzü üzerindeki yükseltiler nedeniyle tırmanma.