ŞUHUD
Şühûd-i Ehadiyet
(Islamic Glossary) :
Tasavvuf yolunda çalışan kimselerin, mahlûklardaAllahü teâlânın sıfatlarını görmeleri hâli.Şühûd-i Vahdet.
Şühûd-i Enfüsî
(Islamic Glossary) :
Kendi hakîkatini görme. Tasavvuf yolunda Allahü teâlâya yakın olma hâli. Tasavvufmakamlarını kalb gözüyle görme.Şühûd-i enfüsîye kavuşmak için önce seyr-i âfâkî lâzımdır. (İmâm-ı Rabbânî)
Şühûd-i İlâhî
(Islamic Glossary) :
Bu âlem (mahlûklar âlemi) ile hiçbir münâsebeti olmadan Allahü teâlâyı müşâhede, görme.Sülûkun (tasavvuf yolunun) sonuna varmadıkça ve orada fenâ-i mutlak (her bakımdanAllahü teâlâ ile olma, onda yok olma) hâsıl olmadıkça şühûd-i ilâhî mümkün değildir. Ancak,bu görmek olmayıp başka kelime bulunamadığı için şühûd denmiştir. (Muhammed Bâki-billah)
Şühûd-i Tecellî (Şühûd-i
(Islamic Glossary) :
Tasavvuf yolunda ilerleyen kimsenin tecellinin sûretlerini müşâhedesi.Şühûd-i tecellî nasıl olursa olsun hep seyr-i âfâkîde hâsıl olmaktadır. Seyr-i âfâkîde elegeçen şeyler ise aslın yanında hiçtir. (İmâm-ı Rabbânî)
Tevhîd-i Şuhûdî
(Islamic Glossary) :
Mâsivâyı (Allahü teâlâdan başka her şeyi) görmemek ve düşünmemek.Tasavvuf yolunda yürümekten, nefsin istemediği zor gelen şeyleri yapmaktan ve sıkıntıçekmekten maksad, Allahü teâlâdan başka, her şeyin sevgisinden kurtulmaktır. Bu da tevhîd-işuhûdî ile hâsıl olmaktadır. Bütün bu uğraşmalar, kulluğun, aczin, zaval lılığın meydana çıkmasıve hiç olduğumuzun anlaşılması içindir. (İmâm-ı Rabbânî)