ışık


Results for "ışık"

Philosophical Dictionary

Işık.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Ziya, Fr. Lumiere, Al. Lich, İng. Light). Özdeğin devim biçimlerinden biri... Özdeğin sayısız ve sonsuz çeşitlilikteki devim biçimlerinden biri olan ışık fizik biliminde, cisimleri görmemizi sağlayan fiziksel erke deyimiyle tanımlanır. XIX yıüzyılın son yarısındaMaxwell, ışık olaylarının, aslında elektromanyetik olaylardan başka bir şey olmadıklarını tanıtlamış ve böylelikle optik ve elektrik birliği meydana konmuştur. Işık da, elektrik ve ısı gibi, bir özdektir; kitlesi vardır ve tartılmıştır. Işık olmayan yerde görme olayı mümkün değildir. Işığın bir kitlesi olduğu ve çekim alanının etkisinde kaldığıEinstein tarafından tanıtlanmıştı ki bu tanıt, insan bilgisinde yeni bir çağ açmıştır. Einstein'ın genel bağıntılılık kuramı bu tanıta dayanır. ışık hızı, evrendeki hız sınırıdır; ışık hızından daha yüksek bir hız olamaz. Herhangi bir özdek parçasında bulunan erke, o özdeğin kitlesinin ışık hızının karesiyle çarpımına eşittir. Einstein'ın bulduğu bu essiz denklem, doğanın hemen bütün sırlarını çözmüştür. bkz. Özdek, Devim, Erke, Isı, İlişkinlik Kuramı, Eytişimsel Özdekçilik, Fizik.
Philosophical Dictionary

Işıkçılık.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. İşrakıyye, Fr. Illuminisme, Al. IIluminismus, İng. IIluminism). Bireysel sezgiyle tanrısal gerçekliği kavramaya dayanan dinsel-gizemsel öğretilerin genel adı... Işıkçılığın kökleri eski Mısır'ın Hermesçiliğinde ve İran'ın Zerdüstçülüğünde belirmiştir. Işıkçılığı ortaya atan İslâm düşünürü Sehabeddin Suhreverdî'nin (1158-1191) öğretisi şöyle özetlenebilir: Işıklar ışığı (nur-ül-envar) derinlere doğru indikçe yoğunlaşmış ve kararmıştır. Bu yoğunlaşma maddesel dünyayı meydana getirmiştir. Ruhla beden arasında önce bir ayrılık yoktur, çünkü biri öbürünün yoğunlaşmasından ibarettir. Madde, kendini eğiterek, yavaş yavaş yeniden ışıklanabilir. ışıklar ışığına yaklaştıkça ışığın yadınlığı artar. Her basamağın aydınlığı, bir yukardaki basamağın aydınlığını çeker. Böylelikle, ışıklar ışığının her anlamı kapsayan büyük aydınlığına ulaşılır... Suhreverdî, gizemciliğin sadece yönteminden yararlanmıştır. Ona göre de felsefe, bir sezgi işidir ve insan anlamlar âlemine aklıyle ulaşamaz. Aydınlanma, sezgi (mükâşefe) yıluyle olacaktır.Ruh ve maddeyi aynı özü taşıyan gerçek kavramlar saymakla da Platondan ayrılmaktadır, çünkü Platon'a göre maddeler (cisimler) gerçek değildirler ve gerçek olan sadece idelerdir (soyut kavram, ruh, l'esprit). Işıkla karanlığı bir karşıtlı saymamakla da Zerdüş'ten ayrılmaktadır, çünkü Zerdüşt'e göre dünya ışıkla karanlığın savaş alanıdır. Suhreverdî'ye göre böyle bir savaş yoktur, karanlık ışıktan gelmiştir ve ışığa dönecektir... Cisimlerin kendiliği (mahiyet, ruh), bir tasarım değil, gerçek varlıktır diyen Platon, İbni Sina'nın son yapıtıyle islâm felsefesine girmiştir. Şehabeddin Suhraverdîbi düşünceyi geliştiren ve gizemcilikle uzlaştıran ışıkçılığı gizemcilikler gezimciliğin (tasavvufla meşaîlik) ortasında yer almıştır. ışıkçılığın son düşünürü Hayy ibni Yakasan adlı ünllü yapıtıyle gizemciliğe kayan İbni Tufeyl'dir (?-1156). bkz. Gizemcilik, Hermesçilik.
Chemical Dictionary,

Derişik çözelti

(Chemical Dictionary,) :
Göreceli olarak çok miktarda çözücü içeren çözelti.
Chemical Dictionary,

Işık hızı

(Chemical Dictionary,) :
Bütün elektromanyetik dalgaların boşluk kabul edilen, maddeden arınmış ve havası boşaltılmış ortamda 3·108 cm/s lik bir hızla ile ilerleyişi.
Medicine and Hematology Glossary

BAĞIŞIKLIK

(Medicine and Hematology Glossary) :
Belirli bir mikroorganizmaya karşı vücudun direncidir. Aktif ve pasif olmak üzere iki tip bağışıklık (immünite) vardır. Aktif immünite, hastalığın, çok hafif de olsa, bizzat geçirilmesiyle oluşur. Hastalığa neden olan organizmalar, vücutta antikor reaksiyonları uyandırırlar ve bu reaksiyonlar, bazı vakalarda, hayat boyu devam eder. Pasif immünite ise, antikor reaksiyonu uyandırıcak nitelikte, fakat kuvveti azaltılmış veya değiştirilmiş olan mikropların vücuda aşılanmasıyla oluşur.