İLİM
İLM (İlim)
(Islamic Glossary) :
Bir şeyi hakkıyla bilmek, anlamak. Cehlin zıddı.1. Allahü teâlânın subûtî sıfatlarından. Her şeyi bilmesi.Allahü teâlânın sıfatları, işleri, kendi gibi akılla anlaşılmaz ve anlatılamaz. İnsanlarınsıfatlarına, işlerine hiç benzemez ve uymaz. On sekiz sıfatı vardır. Bunlara sıfat-ı sübûtiyyedenir. Bunlardan biri İlim sıfatıdır.Bu sıfatı da kendi gibi kad îmdir, yâni sonradan olma değildir.(İmâm-ı Rabbânî)2. Bir şeyin sûretinin, görünüşünün zihinde şekillenmesi, bilme, bilgi.Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:Kendilerine ilim ve hidâyet verdiğimiz kimseler, ilimlerini insanlardan saklarlarsa,Allah'ın ve lânet edenlerin lânetleri bunların üzerine olsun. (Nisâ sûresi: 30)Bir saat ilim öğrenmek veya öğretmek, sabaha kadar ibâdet etmekten daha sevâbdır.(Hadîs-i şerîf-Dürr-ül-Muhtâr)İlim, Çin'de de olsa onu alınız. Zîrâ ilim öğrenmek, kadın-erkek her müslümanafarzdır. (Hadîs-i şerîf-İbn-i Mâce)İlmi ile amel edene, Allahü teâlâ bilmediklerini öğretir. (Hadîs-i şerîf-Berîka)İlim maldan hayırlıdır. Çünkü malı sen koruyacaksın, ilim ise seni korur. Mal sarf etmekleazalır, ilim sarf etmekle çoğalır. (Hazret-i Ali)Hiçbir şey ilimden üstün değildir. Çünkü sultanlar, insanlara hükmederler. Âlimler ise,sultanlara hükmeder. (Ebü'l-Esved)Ey oğlum! Dünyânın sevinç ve neş'elerini tecrübe ettim. İlimden lezzetli bir şey bulamadım.(Lokman Hakîm)İlimsiz bir şey olmaz, ilim her şeye baştır.Karanlık yollarda o, en aziz arkadaştır.İlim, uçsuz bucaksız bir ummanı andırır.İlimden başka her şey insanı usandırır.(M. Sıddîk bin Saîd)
MA'KÛL İLİMLER
(Islamic Glossary) :
His organları ile duyularak, akıl ile incelenerek, tecrübe (deney, gözlem) ile ve hesâbedilerek elde edilen ilimler, fen bilgileri.Ma'kûl ilimler, matematik, mantık, fizik ve kimyâ gibi tecrübî ilimlerdir. İslâmiyet bunlarımen etmez, emreder. Ma'kûl ilimler din bilgilerinin anlaşılmasına ve onların tatbîk edilmesineyardımcıdırlar. Bu bakımdan lüzûmludurlar. Bunlar zamanla, art ar, değişir, ilerler. Bununiçindir ki: "Tekmîl-i sınâ'ât telâhuk-ı efkâr iledir, yâni san'atın, fennin, tekniğin ilerlemesi,fikirlerin, deneylerin, birbirine eklenmesi ile olur" denmektedir. İslâmiyet, her ilmi, her fenni veher tecrübeyi emr eden bir dindir. Müslümanlar fenni sever ve fen adamının tecrübelerineinanır. (Abdülhakîm Arvâsî)
NAKLÎ İLİMLER
(Islamic Glossary) :
Null
TABÎÎ İLİMLER
(Islamic Glossary) :
Fen ilimleri, aklî ilimler.Din ile tabiî ilimleri karşılaştıracak olursak, hiçbir yerinde bunların birbirinden aykırı birbilgi vermediğini görürüz. Gerek din, gerek tabiî ilimler, bir muazzam yaratıcı olmadan budünyânın kurulamayacağını kabûl ederler. Tabiî ilimlerin bulduğu bütün yenilikler, bu muazzamyaratıcının varlığı ve büyüklüğü hakkında birer vesîkadır. Bâzılarının sandığı gibi, tabiî ilimlerintuttuğu yol ayrı değildir. Tabiî ilimler, bilâkis dînî inanç ve düşünceleri takviye ederler. (MaxPlanck)
Tecribî İlimler
(Islamic Glossary) :
Tecribe ve müşâhede (gözlem) ile elde edilen bilgiler, ulûm-i akliyye (aklî ilimler).Bâzılarının İslâmiyet'ten ayrı ve uzak gördükleri tecribî ilimler, fenler, vesîkalar ve senetlerhep İslâm dîninin birer şûbesi, dallarıdır. Yâni dînimiz tecribî ilimleri, fen bilgileriniemretmektedir. Kur'ân-ı kerîmin çok yerinde tabîatı yâni canlı -cansız varlıkları görmek,incelemek emredilmektedir. (M. Sıddîk Gümüş)İslâm bilgileri başlıca iki kısma ayrılır. Birincisi ulûm-i nakliyyedir. Bunlara din bilgileri dedenir. İkinci kısmı ise ulûm-i akliyyedir.Bunlar matematik, mantık gibi tecrübî ilimlerdir.Bunlar his organlarıyla duyularak, akıl ile incelenerek, tec rübe ve hesâb edilerek elde edilir.Bubilgiler din bilgilerinin anlaşılmasına ve onların tatbik edilmesine yardımcıdırlar. Bu bakımdanlüzûmludurlar. (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)İslâm ilimlerinden ikinci kısmı olan akıl bilgilerinin yâni tecrübî ilimlerin iyi öğrenilmesi;ince ve derin din bilgilerinin kolay ve açık anlaşılmasına yardım eder. (Seyyid AbdülhakîmArvâsî)