İLLÎ


Results for "İLLÎ"

Dictionary of Economics

BEŞ YILLIK PLAN

(Dictionary of Economics) :
Ekonominin bir plana bağlı olarak yönetilmesi uygulaması ilk olarak 1920de Sovyetler Birliğinde baºlamiºtir. Daha sonra birçok ülkede kullanılmıştır. Türkiyede ise ilk beº yıllık plan 1963 yılında yürürlüğe sokulmuştur. Halen altıncı plan dönemi yaşanmaktadır. Ekonominin planlanması fikri, serbest ekonomi fikrine tamamen zıttır. Serbest ekonomi düşüncesinde her biri kendi çıkarları doğrultusunda hareket eden bireylerden oluşan bir ekonomide tüm sorunların kendiliğinden çözüleceği, mümkün olan en yüksek refahın böylece sağlanacağı inancı vardır. Plan ise bunun tersini, ekonomide kaynak dağılımının, talebin, üretimin, büyüme hızının vb. bir plana bağlı olarak düzenlenmesi gerektiği fikrini savunur. Sovyetler Birliği, Çin vb. ülkelerde kullanılan beş yıllık planlar emredici idi, yani herkesin bu planlara uyması zorunlu idi. Ayrıca bunlar son derece ayrıntılı planlardır, ekonomide neyin hangi fiyattan üretileceği, satılacağı gibi hususlar bile planla saptanmakta, toplumun ekonomik işleyişi en küçük hücrelerine kadar plana bağlanmaktadır. Bu sisteme bağlı olmayan gelişmekte olan ülkelerde, o arada Türkiyede ise planlar kamu kesimi için emredici, özel kesim içn yol göstericidir. Yani özel kesim plana uyup uymamakta serbesttir. Zaten bu planlarda özel kesimin üretim miktarı, fiyatları, ödeyeceği ücretler vb. saptanmaz. Sadece verilecek krediler, teşvikler, sübvansiyonlar, vergiler vb. saptanır. Özel kesim zaten çıkarına gördüğü için bunlara genel olarak uyar. Günümüzde planlı ekonomi fikri itibardan düşmüştür. Emredici plan uygulayan ülkelerde teknolojinin geri kalması, reel gelirlerin yükselmemesi, talebe uygun miktar ve kalitede üretim yapılamaması, bu başarısızlıkların önemli bir sebebi olarak daplanların gösterilmesine neden olmuştur. Benzer bir durum gelişmekte olan ülkeler için de söz konusudur. O ülkelerde de giderek daha fazla ekonomik serbesiyete yer verilmekte, planın alanı küçülmektedir.
Dictionary of Economics

FERT BAŞINA MİLLİ GELİR

(Dictionary of Economics) :
(Bk. Kişi Başına Gelir)
Dictionary of Economics

GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILA

(Dictionary of Economics) :
Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Toplam hasılanın değeri ekonominin net başarısını gerektirmez. Net başarıyı bulmak için Gayri Safi Milli Hasıladan amortismanların çıkarılması gerekmektedir. Böylece Safi Milli Hasılaya ulaºilir. Safi Milli Hasıla içinde devlete ödenen dolaylı vergiler saklıdır. Safi Milli Hasıladan, Dolaylı Vergi çıkarılırsa, faktör fiyatlarıyla Safi Milli Hasılaya ulaºilir. Safi Milli Hasilaya transfer ödemeleri eklenip şirketlerin dağıtılmayankarları ve sosyal sigorta aidatları çıkarılırsa kişisel gelire ulaşılır. Kişisel gelirden devlete ödenen dolaysız vergiler çıkarılırsa kullanılabilir gelire ulaşılır.
Dictionary of Economics

İKTİSADİ MİLLİYETÇİLİK

(Dictionary of Economics) :
Askeri ve sivil ihtiyaçların karşılanmasında ülkenin dış ülkelere bağlı olmayacak, kendi imkanları ile savaşta ve barışta kendine yetebilecek bir duruma erişmesini hedeflemektedir.
Dictionary of Economics

LEWIS, Sir William Arthur

(Dictionary of Economics) :
(1915- ) İngiliz iktisatçısı. İktisadi kalkınma konusundaki incelemeleri ve az gelişmiş ülkeler ile gelişmiş ülkeler arasındaki ticaret hadlerini bu ülkelerin tarım alanındaki emek üretkenlik düzeylerine bağlayan yeni modeliyle 1979 Nobel Ekonomi Ödülünü, Amerikalı iktisatçı T.W.Schultzla paylaşmıştır. Çeşitli İngiliz ve Amerikan üniversitelerinde profesör olarak görev yapan Lewisin yazdığı başlıca eserleri; İktisadi Planlama İlkeleri (1949), İktisadi Büyüme Teorisi (1955), Kalkınma Planlaması (1966), 1880-1913 Arasında Tropiklerde Kalkınma (1971), 1870-1913 Arasında İktisadi Dalgalanmalar (1978).