İKTİSAT


Results for "İKTİSAT"

Dictionary of Economics

MİKRO İKTİSAT

(Dictionary of Economics) :
İktisat bilinin, toplumu oluşran birey, alile ve firmaların ekonomik davranışlarını inceleyen kısmı. Bir tüketicinin tatmini maksimum kılmak için gelerini nasıl harcadığı, bir firmanın kar maksimizasyonu için kaynaklar ya da üretim faktörlerini nasıl biraraya getirdiği, mal ve faktör fiyatlarının nasıl oluştuğunu, değişik piyasalarda firmaların nasıl davrandıkları mikro iktisadın başlıca konularıdrı.
Dictionary of Economics

NEO KEYNESYEN MAKRO İKTİSAT

(Dictionary of Economics) :
Keynesin ölümünden sonra kendisini Keynesçi gören birçoık iktisat okulu türedi. Neo Keynesyen İktisat bunlardan biridir. Ancak terim değişik anlamlarda kullanılmaktadır. 1) Kimine göre Neo Keynesyen İktisat, neoklasik sentez çizgisinde düşünen iktisatçıların Keynes yorumudur. Bu çerçevede Tobin, Samuelson, Modigliani, Leijonhuvvud, Clower gibi iktisatçılar Neo Keynesçidir. Bunlara hidrolik Keynesçiler de denmektedir. Bu iktisatçılara neoklasik sentezi, eleştirilere karşı geliştirme ve yenileme çabası içinde olan iktisatçılar olarak bakabiliriz. 2) Kimine göre de Keynes sonrasında Keynesçiliği benimsediğini belirten iktisatçıların hepsi Neo Keynesçidir. Bu çerçevede Harrad, Kaldor, Robinson gibi iktisatçılar da Neo Keynesçidir. Bu açıdan yorumlandığında Neo Keynesçiler homojen bir grup değildirler. Çünkü aralarında Keynesi farklı yorumlayan iktisatçılar bulunmaktadır. O nedenle Keynesi denge iktisadı çerçevesinde yorumlayan ve neoklasik mikro temeller üzerinde Keynesçi makro modeli kurmaya çalışanları Neo Keynesçi olarak görmek, ötekileri post Keynesçi olarak adlandırmak daha uygundur.
Dictionary of Economics

NEOKLASİK İKTİSAT

(Dictionary of Economics) :
Akademik iktisat dünyasında klasik okulun egemenliği 1350li yıllara kadar sürdü. Ancak o dönemin siyasal ve sosyal koşullarında artı emekdeğer teorisine dayalı bir iktisadı sürdürmek sözkonusu olamazdı. Çünkü emek değer teorisinin Marxın elinde artık değer kavramına ulaşması, böyle bir teorinin kapitalizm altında akademik iktisadın temelini oluşturmaya devam etmesini eşyanın tabiatına aykırı kılmaktaydı. Nitekim aynı yıllarda Cournot, Dupuit ve Cossen gibi iktisatçılarca temel kavramları önceden geliştirilmiş bulunan yeni bir yaklaşım ortaya çıktı. Emek-değer teorisini fayda-değer teorisi ile değiştiren bu yaklaşımın kurucuları Jevons ve Menger, başlıca teorisyenleri ise Marshall ve Walrastır. Teori sonradan Edgeworth, Wicksell, Clark, Fisher, Pareto gibi iktisatçılarca olgunlaştırılmıştır.Neoklasik iktisat 1870lerden itibaren akademik iktisat dünyasına egemen oldu. Nitekim o yıllardan itibaren iktisadın temel ders kitabı Marshallın İlkeleri oldu. Bu durum Keynesçiliğin yükselmesine kadar sürdü. Ancak buna bakarak neoklasik iktisadın 1870ler ile 1930lar arasında ağırlık taşımış bir iktisat yaklaşımı olduğunu söylemek doğru olmaz. Neoklasik iktisat ortaya çıktığı dönemden itibaren günümüze kadar yöntemi, öncüleri, varsayımları ve kavramları ile akademik iktisada egemen olmuştur.Neoklasik iktisatta temel hareket noktası rasyonel davranan bireydir. Bunnu anlamı üreticilerin kar, tüketicilerin fayda maksimizasyonu peşinde koşmasıdır. İnsanların tercihleri ile teknoloji veridir. Tarihsel zaman yerine kavramsal zaman sözkonusudur. İşte bu çerçeve neoklasik iktisadın tarih, sosyoloji, siyaset, psikoloji ve sınıf ilişkileri ile temasını keser.Neoklasik iktisadın bir başka önemli önkabulü kaynak miktarını veri alınmasıdır. Yani insanların sahip oldukları üretim faktörleri miktarının başlangıç miktar ve dağılımı o şekliyle veri kabul edilir. Böyle bir durumdan hareketle etkin kaynak dağılımının koşulları araştırılır. Dolayısıyla neoklasik iktisadın konusu veri kaynakların optimum dağlıımıdr.Neoklasik iktisada göre serbest piyasa ekonomisi optimum kaynak dağılımını sağlar. Yani serbest piyasada fiyatların hareketi ekonomiyi öyle bir noktaya getirir ki, artık yeni değişimler yaparak toplam refah drüzeyini yükseltmek mümkün olmaz.
Dictionary of Economics

POZİTİF İKTİSAT

(Dictionary of Economics) :
İktisat ilminin ne olması gerektiği ile değil de, ne olduğu ile ilgili kısmı. Pozitif iktisat ilmi olayları ve insanların karar ve davranışlarını objektif bir gözle inceleyerek, bunları bilimsel kurallara bağlamaya çalışır. Örneğin faiz oranları yükseldiğinde, para talebi düşer, yatırımlar arttığında ulusal gelir yükselir, firmalar karın maksimum olduğu noktaya kadar üretimlerini arttırırlar şeklindeki genellemeler pozitif iktisat teorisi içinde yer alır. Olaylar arasında sebep-sonuç ilişkileri arayan pozitif iktisat teorisinin ulaştığı sonuçları test etmek, yani uygulamada ortaya çıkan olayların onu doğrulayıp doğrulamadığını göstermek mümkündür. Pozitif iktisat teorisinin bu objektif ve tarafsız tutumuna karşılık normatif iktisat teorisi subjektif değeryargılarına yer vererek, neyin ne olması gerektiğini ortaya koymaya çalışır. İşsizlik azaltılmaladır, devlet ekonomiye müdahale etmemelidir gibi yargılar genellikle normatif iktisat teorisi kapsamı içinde yer alır. (Ayrıca, bk. Normal İktisat)
Dictionary of Economics

YENİ İKTİSAT SİYASETİ

(Dictionary of Economics) :
yeni Ekonomi Politikası ya da kısaca NEP olarak da bilinir. Rusyada 1917 Ekim devrimini izleyen dış saldırılar ve iç savaştan sonra Sovyetler Birliği ekonomik bakımdan çok güsüz kaldı. Bunun üzerine Lenin sosyalist ekonominin inşasına geçebilecek durumda olmadıklarını, çözümü gereken acil sorunun açlık olduğunu, bu nedenle kısa vadeli geçici mbir önlem olarak piyasa ekonomisinden yararlanılacağını açıkladı. 1920ler boyunca uygulanan bu politikaya yeni iktisat siyaseti adı verilmiştir.