İKTİSA
İKTİSADİ DALGALANMALAR
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Büyüme)
İKTİSADİ DENGE
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Denge-Genel Denge)
İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLLERİ
(Dictionary of Economics) :
Ekonominin kurallarına ve ekonomik gereklere uygun olarak yönetilen, karlılık ve verimlilik anlayışı içinde çalışmak ve sermaye birikimine yardım etmek suretiyle daha fazla yatırım kaynağı oluşturmayı amaçlayan ve kanunla kurulan teşebbüslere denir.iktisadi devlet teşekkülleri kapsamına giren kuruluşlar teşekküller, müesseseler ve iştiraklerdir. Teşekküller, sermayesini yarısından fazlası devlete, ya da iktisadi devlet teşekküllerine ait olup, ekonomik alanda faaliyet gösteren teşebbüslerdir. Müesseseler, sermayesinin tamamı devlete ait teşekküllerin, işletmelerini birleştirerek meydana getirdikleri, teşekküle bağlı kuruluşlardır. İştirakler ise, sermayesinin yarısı ya da yarısından azı devlete veya iktisadi devlet teşekkülüne ait olup, özel hukuk kurallarına göre kurulan ortaklıklardaki paylardır.iktisadi devlet teşekkülleri 1980 sonrasında dönemin hükümeti tarafından özelleştirme kapsamına alınmıştır. Bu kuruluşlarının önemli bir kısmının zarar etmesi nedeniyle bütçe üzerindeki olumsuz etkileri bu yolla ortadan kaldırılmak istenmiştir. Ancak özelleştirilen devlet teşekküllerinin kar eden kuruluşlar olması bu hedefe ulaşmayı zorlamıştırmıştır. Özelleştirmeye karşıt görüşleri savunanlar bu kuruluşların yönetim yapılrında değişik yapılması, şişkin kadroların daraltılması, bu kuruluşlar üzerindeki politik baskıların ortadan kaldırılması, çağdaş işletme yöntemleri kullanılması ve buna benzer yöntemlerle bu kuruluşların daha verimli hale getirileceğini ve bütçe üzerindeki baskısının böylelikle önemli ölçüde giderileceğini söylemektedirler.
İKTİSADİ HESAP
(Dictionary of Economics) :
Marjinalist okulun çalışmalarıyla geliştirilmiş mikro kararların teorik bir incelemesidir. Buna göre, kişilerin ellerindeki sınırlı araçlarla ihtiyaçları arasında yaptıkları uğraşın açıklamasıdır. Böyle bir uğraşta tüketici optimal sonuca (sınırlı kaynakları ihtiyaçları arasında dağıtarak maksimum tatminin duyulduğu sonuç) ulaşımayı hedefler.
İKTİSADİ KALKINMA
(Dictionary of Economics) :
Bir ekonomide üretim ve kişi başına gelirin artırılması yanında, sosyokültürel yapının da değiştirilmesi ve yenileştirilmesini de içeren kavram. Gelişme.Azgelişmiş ülkeler için kullanılan kalkınma terimi, bu açıdan sadece ulusal gelirin büyüme oranı gibi yalnızca sayısal bir büyüklükteki değişmelerle açıklanamamaktadır. Kalkınma süreci ulusal geliri ve üretimin zaman içinde sayısal olarak artması yanında, kurumlardaki köklü değişiklikleri, ekonomik ve toplumsal yapının yeniden düzenlenmesini, halkın değer yargılarını da, dünya görüşünde ve davranış kalıplarındaki değişmeleri de içeren çok geniş kapsamlı bir süreçtir.Kalkınma ölçüsü olarak kullanılabilecek ekonomik ve sosyal ölçütler şunlardır:Ekonomik ölçütler: Milli gelir düyezindeki reel artış, kişi başına düşen reel milli gelir artışı, gelir dağılımı vb.Sosyal ölçütler: Okuma yazma oranı, bebek ölüm oranları, kişi başına düşen doktor sayısı, kişi başına düşen protein miktarı, okullaşma oranı, nüfus artış oranı, kitap, gazete, dergi okuma oranı, kişi başına kağıt tüketimi vb.