ücret
ÜCRET FLEKSİBİLİTESİ
(Dictionary of Economics) :
İşçi ücretlerinin ekonominin içinde bulunduğu şartlara göre değişebilme kabiliyetini ifade eder. Ücretler ekonominin refah devrelerinde yükseliyor, daralma devrelerinde düşüyorsa tam bir ücret fleksibilitesinden söz edilebilir.
ÜCRET FONU TEORİSİ
(Dictionary of Economics) :
Ücret seviyesinin ücret ödemeleri için ayrılan fonla işçi miktarına bğlı olduğunu ifade eden klasik teori. Buna göre, ücret fonunun işçi miktarına bölünmesiyle tespit edilecektir. Nüfus miktarı mevcut sermaye fonlarına oranla daha hızlı bir artış gösterdiği takdirde ortalama ücretler düşecektir. Bu durumda işçi refahının artırılması sermaye fonlarının artırılmasına bağlıdır.
ÜCRET REJİMLERİ
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Akord Sistemi, Grup Akordu, Toplu Sözleşme)
ÜCRET TEORİLERİ
(Dictionary of Economics) :
Ücretlerin belirlenmesinin ve buna ilişkin sorunları irdeleyen teorileri. Ücret teorileri iki gruba ayrılır: Klasik ve modern ücret teorileri. Klasik ücret teorileri, ücret fonu teorisi ve doğal ücret teorisi olarak iki bölümde incelenebilir. Bu teoriye göre, girişimcinin işletmeye koyduğu döner sermaye miktarından, hammadde ve amortisman çıkartıldıktan sonra geriye ücret fonu kalır ve ücret fonunun işçi sayısına bölünesiyle ortalama ücret bulunur. Bu teoriye getirilen eleştiriler şöyledir: Birincisi, işverenler sanıldığı gibi ücret için belli bir fon ayırmamaktadırlar. İkinci olarak, ücreti sadece emek talebi değil, emek arzı da belirler. Doğal ücret teorisine göre, piyasada arz ve talebe ağlı olarak oluşan ücret, işçinin kendisini ve ailesini yaşatacak bir diğer deyişle işçinin yeniden üretime geçimini sağlayacak olan asgari ücrete yani doğal ücret eşit düzeyde olacaktır. Bu eoriye göre piyasa ücretinin doğal ücretin üstüne çıkması durumunda refahın artması doğum oranını yükseltecek dolayısıyla işçi sayısı fazlalaşacaktır. Böyle olunca artan emek arzı piyasa fiyatının doğal ücrete doğru düşmesine neden olan, çalışan işçilerin yanında işsizlerin oluşturduğu yedek işçi ordusunun bulunmasıdır. Doğal ücret teorisine yöneltilen eleştirilenden bir asgari yaşam düzeyinin belirlenemeyeceğine ilişkindir. Ayrıca işgücü arzının her zaman bol almayacağı ve bu nedenle yedek işçi ordusu görüşü ile de ücret düzeyinin açıklanamayacağı ileri sürülmüştür.Modern ücret teorileri verimlilik teorisi ve arz ve talep teorisidir. Verimlilik teorisine göre, işçinin ücretini, üretime olan katkısı belirlemektedir. Marjinal verimlilik teorisi yardımı ile geliştirilen bu teoriye göre, esrbest rekabet düzeninde ücret düzeyi, üretime katılan sonucu işçinin marjinal verimliliğine bağlı olarak oluşur. Bir diğer deyişle, marjinal işçinin sağladığı haslıa artışı ücret düzeyini belirleyecektir. Ücret oluşumunun yalnızca talep yönünü alan verimlilik teorisine karşılık, arz ve talep teorisi, hem emek arzını, hem de emek talebini göz önüne almakta ve piyasada işgücü arzı ve talebinin karşılanarak, ücret düzeyini belirleyeceğini öne sürmektedir. Toplumda emek arzını belirleyen temel faktör nüfus iken, göçler ve meslek seçimleri de işgücü arzını etkiler. Emek talebi ise emeğin marjinal verimliliğine bağlıdır. Emek talebindeki değişiklikler ücret düzeyini aynı yönde etkilerken emek aznıdaki değişiklikler, ücret düzeyini ters yönde etkiler.
ÜCRET DITI YARARLAR
(Dictionary of Economics) :
Çalışanlara aylık ücretlerinin yanında yemek yardımı, sağlık hizmeti, barınma osyal güvenlik gibi konularda sağlanan ek yararlardır.