çêlî


"çêlî" Kelimesi için arama sonuçları

Osmanlıca - Türkçe Sözlük

NAZM-I CELİL

(Osmanlıca - Türkçe Sözlük) :
Pek büyük kıymetli nazm edilmiş güzel söz. * Kur'an-ı Kerim'in bir vasfı. * Celil olan Cenab-ı Hakk'ın nazmı.
Azerice - Türkçe Sözlük

Meşdaceli

(Azerice - Türkçe Sözlük) :
Meşedi bir dini ünvan olarak kullanılmaktadır
Azerice - Türkçe Sözlük

çeling ağaç

(Azerice - Türkçe Sözlük) :
çelik çomak
Felsefe Sözlüğü

Çelişik.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os.Mütenakız, Fr. Contradictoire, Al. Widesprecehend, İng. Contradictory, İt. Cantradditario). Birinin doğruluğu ötekinin yanlışlığını gerektiren iki durumun niteliği..Karşıt (Os.Zıt, Fr. Contraire) ve karşılık (Os. Mütekabil, Fr. Opposs) kavramlarından ayrılmalıdır. Çelişik kavramı renkli-reksiz gibi, birinin olumlanması öbürünün yadsınmasınıve birinin yadsınması öbürünün olumlanmasını gerektirenlerin durumunu dilegetirir. Bir şey renkliyse mutlak rensiz değildir, renkli değilse mutlaka renksizdir. Karşıt kavramı, birinin olumlanması öbürünün yadsınmasını gerektiren, ama birinin yadsınması öbürünün olumlanmasını gerektirmeyenlerin durumunu dilegetirir. Kara-ak karşıtlığı böyledir. Bir şey karaysa mutlaka ak olması gerekmez, kırmızı, vb. da olabilir. Karşılık kavaramı, doğu-batı gibi, olumlama ve yadsıma söz konusu olmaksızın birbirinin karşısına konulmuş olanların durumunu dilegetirir. bkz. Çelişme, Karşıt.
Felsefe Sözlüğü

Çelişme ilkesi.

(Felsefe Sözlüğü) :
(Os. Mebde-i tenakuz Fr. Principe de contradiction). Biçimsel mantığın temel ilkesi... Antik çağ Yunan düşünürü Aristoteles'in saptadığı bu ilke çeşitli biçimlerde dilegetirilmiştir. Çeşitli formüllerle dilegetirilen bu ilkenin kapsadığı anlam bir şeyin aynı zamarda hem doğru, hem yanlış olamayacağını saptar. Bu ilkeye göre mantıksal tutarlılık, ancak çelişmezlikle sağlanır. Bilginin temel niteliği olan bu mantıksal çelişmezlik'i doğanın, toplumun ve onlardan yansıyarak oluşan bilincin gelişme yasası olan eytişimsel çelişme'yle karıştırmamak gerekir. Devim, çelişme demektir; devimin bulunduğu her yerde (doğa, bilinç, toplum) çelişme vardır. Metafizik düşünme yönteminin büyük yanılgısı devimsiz soyut (kavram, önerme, kuram) un niteliği olan çelişmezliği devimli somut (doğa, bilinç, toplum) ta da aramış bulunmasıdır. Kaldı ki soyut kavram, önerme ve kuramlar da gelişmeye başladıkları an çelişmeye başlarlar. bkz. Mantık, Çelişme, Çelişmezlik, çelişik, Özdeşlik İlkesi, Üçüncü Durumun Olanaksızlığı.