ÇİLE


Results for "ÇİLE"

Philosophical Dictionary

Ansiklopediciler.

(Philosophical Dictionary) :
bkz. Genbilikçiler.
Philosophical Dictionary

Çilecilik.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Zühdiyye, Fr. Ascetisme). Gizemciliğin iradeyi güçlendirme eğitimi... Gizemcilikte beden isteklerinin kırılması ve iradenin bu isteklere karşı güçlendirilmesi ieçin geçirilen eğitime çile adı verilir. Çileciliğin, çeşitli gizemcilik yollarında çeşitli biçimleri vardır. Çilecilik, kendini kınamak ve başkalarına kınatmak anlamında, antik çağ Yunanlılarında da uygulanmıştır. Örneğin kinik okulun töresel öğretisine uygun olarak ünlü düşünür Diogenes kendini kınamak ve başkalarına da kınatmak için fıçı içinde yatardı. Melâmî şeyhi Hamzi Balî de aynı amaçla, köpeklere atılan artık yemekleri yemiştir. Gezemcilikte çilecilik üç aşamada gerçekleşir: Bilgisizlerin çileciliği din bakımından haram sayılanlardan, bilgililerin çileciği yeterinden fazla olanlardan, ermişlerin çileciliği Allah'tan gayrı her şeyden vazgeçmektir... Dinsel alanda çoğu delilere (meczup) ermişliğin yakıştırılması, birçok çilecilerin kendilerine acı çektirmekte işi deliliğe kadar vardırmalarının sonucudur... Çileciliğin amacı, dinsel (şeriat) alanda ölümden sonra ve gizemsel (marifet) alanda yaşarken Allah'a ulaşmaktır. Melâmîler bu duruma melâmet neşesi adını verirler, Allah'la olmak neşesi içinde zevk ettikleri inancındadırlar.
Philosophical Dictionary

Fransız Özdekçileri.

(Philosophical Dictionary) :
XVII. yüzyıl aydınlanma felsefesinde Julien Offroy de la Mettrie (1709-1761, Paul Henri Baron d'Holbach (1723-1789) François Marie Voltaire (1694-1776) ve Denis Diderot (1713-1784) Fransız özdekçileri adıyle anlırlar. Bu düşünürlere Fransız genbilikçileri (ansiklopedi) de denir, çünkü hemen hepsi Ansiklopedi'ye yazmışlardır. ancak Ansiklopedi'nin Diderot'dan önceki ilk yönetmeni Jean d'Alambert (1717-1783) özdekçi değildir, özdeğin de ruh kadar bilinemezeolduğunu savunan bir şüpheci-bilinemezcidir. Fransız özdekçilerinin ayırıcı niteliği mekanikçi özdekçi oluşları ve doğasal evrimi görememeleri, açıklayamamaları, özdekçiliği toplumsal yaşama uygulayamamalarıdır. Bununla beraber Fransız özdekçilerinin bilimsel düşüncenin yayılmasında ve gelişmesinde büyük yararları vardır. Fransız özdekçileri, özellikle Ansiklopediaracılığıyle, bilimsel düşünceyi o çağa kadar görülmemiş bir ustalıkla geniş halk katlarına yaymışlardır. Özdekçilik Fransa'da Descartes'la Tanrıbilime açıkça karşı çıkmamakla ve hattaonu destekler görünmekle beraber, insan usunu ve sağduyuyu kilise dogmelerinin karşısına çıkarmak cesaretini gösteren ilk büyük Fransız düşünürüdür.Descartes, bu açıdanan, idealizmle materyalizmkarşışımıdır. nitekim daha sonra Fransa'da Descartes temelinden yola çıkan özdekçi ve idealistiki akım türemiştir. Julien de la Mettie, Descartes'ın özdekçi yanını sürdürmüştür. Locke (1632-1704) aracılığıyle Fransa'ya geçin İngiliz özdekçililiği Fransa'yı bu durumda bulmuştur. Locke, bütün düşüncelerin deney ve görgülerden glediğini, deney ve görgülerle elde edilenlerin dışında hiç bir düşünce bulunamayacağını göstermişti. Locke'un bu sağlam özdekçi yapısı, Fransa'da Descartes'ın hazırladığı özdekçi yapısı, Fransa'da Descartes'ın hazırladığı özdekçi temelle bireşerek XVIII. yüzyıl Fransız özdekçilerini oluşturmuştur. Kısaca Fransız özdekçzileri diye anılan XVIII yüzyıl Fransız özdekçileri ya da ansıklopedicileri arasında özellikle Denis Diderot, çağdaş diyalektik özdekçiliğin sonuçlarına pek yaklaşmış önemli bir düşünürdür. bkz. Mekanikçi Özdekçilik, Özdekçilik, Eytişimsel Özdekçilik, Dekartçılık.
Philosophical Dictionary

Genbilikçiler.

(Philosophical Dictionary) :
(Fr. Encyclopedistes). 1751 yılında yayımlanmaya başlayarak 1780 yılında otuz beş cilt olarak tamamlanan Fransız Ansiklopedisi, o zamana kadar üniversitelere özgü bulunan bilimi geniş hak topluluklarına yaymış ve insanlık gelişmesinin hızlanmasınıgeniş ölçüde etkilemiştir. ilk adıyle Akla Göre Düzenlenmiş Bilimler, Sanatlar ve Zanaatlar Ansiklopedisi ya da Sözlüğü, Jian d' Alambert'le (1717-1783) Denis Diderot'un (1713-1784) yönetiminde yayınlanmıştır. Kuşkucu-bilinemezci bir düşünür olan d'Alembert'in dışında başka büyük özdekçi Diderot olmak üzere, hem bütün XVIII. yüzyıl Fransız özdekçileri Ansiklopede'ye yazı yazmışlardır. Bu bakımdan ünlü Fransız genbiliğği, XVII. yüzyıl Fransız özdekçileriin ürünü sayılır... Böylesine bir bilgi yayma davranışına Doğu'da da İhvan-üs-Safa hareketinde rastlanmaktadır. bkz. Fransız Özdekçileri.
Philosophical Dictionary

Genç Hegelciler.

(Philosophical Dictionary) :
Alman düşünürü Hegel izleyen gençler... Almanya'da 1830-1840 yılları arasında Hegel'i izleyen ffelseefe akımına, genç Alman adlı edebiyat akınına uygun olarak, genç Hegelciler adı verilmiştir. Genç Hegelciler, sağ Hegelcilik ve sol Hegelcilik olarak ikiye ayrılmışlardı. bkz. Hegelcilik.