ÂŞIK
VÂSIK
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
(Vüsuk. dan) Güvenen. İtimad eden.
VAŞIK
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
Dağ köpeği. Vaşak.
Kaynaşıklık.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Arz-ı hâviyye, Fr. Chaos). Bütün öğelerin karmakarışık bulundukları ilkel durum... Evrensel kaynaşıklık (kaos), Yunan düşüncesiyle ortaya atılmıştır. Antik çağ Yunan düşünürü Hesiodos (İ.Ö. 700), Theogonia (Tanrıların Doğuşu) adlı yapıtının başında kaynaşıklığı anlatır. Kaos, Yunanca da boşluk anlamındadır. Ama bu boşluk, sonradan varlaşacak olan bütün olanakların kaynaştığı bir boşluktur. Antik çağ Yunan düşünürlerinden Anaksagoras'a (İ.Ö. 500-428) göre de başlangıçta cansız ve zekâsız unsurlar kaynaşık bulunuyorlardı (kaos). Sadece zeki cevher bu kaynaşıklığın dışındaydı (nus). Zeki cevher, kaynaşıklığa yanaşarak onu düzenledi ve ondan evreni meydana getirdi (kozmos). Devim, kaynaşıklığa böylece girdi ve yaşamak fırtınası bütün evrene böylece yayıldı. bkz. Evrendoğum, Evren.
KLASİK BÜYÜME TEORİSİ
(Dictionary of Economics) :
Bu teoriye göre ekonomi geliştikçe nüfus artacaktır. Artan nüfusun ve büyüyen kentlerin gıda gereksinimini karşılamak için ise gıda arzının artması zorunludur. Gıda arzının artması için yeni topraklar ekime açılacaktır. Bu noktada azalan verimler yasası devreye girer: Doğal olarak daha verimli topraklar daha önce ekime alınır. Dolayısıyla artan gıda ihtiyacını karşılamak için giderek daha az verimli topraklara gidilmesi kaçınılmazdır. Bu ise gıda maliyetlerinin yükselmesi demektir. Gıda maliyetlerinin yükselmesi iki olumsuz sonuç doğurur. Bunlardan birincisi toprak rantlarının artmasıdır. Çünkü artan maliyetler gıda fiyatlarını artırır. Bu ise toprak sahiplerinin aldıkları rantların yükselmesi sonucunu doğrur. Gıda maliyetlerinin yükselmesinin ikinci olumsuz sonucu ise ücretlerin artmasıdır. Gıda maddeleri işçilerin kendilerini yeniden üretmeleri için zorunludur, dolayısıyla gıda maddelerinin fiyatlarının artması, işçilerin yeniden üretim maliyetlerinin yükselmesi, yani gerçek ücretlerin yükselmesi demektir. Böylece toprak rantları ve ücretlere giden gelir payı artınca, karlara giden pay azalmış olur. Çünkü toplumsal gelir (Üretim) üç sınıf arasında bölüşülmektedir. Bunlardan ikisinin, toprak sahiplerinin ve işçilerin payı olan rantlar ve ücretler artınca, üçüncü sınıf olan kapitalistlere giden pay azalır. İktisadi büyümenin motoru ise kapitalistlerdir. Bir ekonominin büyümesi yatırımlarla olur ve yatırımların kaynağı da kapitalistlerin karlarıdır. Dolayısıyla karların azalması büyümenin yavaşlaması demektir.Klasik iktisat teorisinin esaslarını ortaya koyan Ricardoya göre, yukarıda açıklanan nedenle bir ekonominin er ya da geç büyüme hızının sıfıra düştüğü durgunluk haline gelmesi kaçınılmazdır. Teknolojik gelişmeler sayesinde elde edilecek verimlilik artışları bu sonucu ancak geciktirebilir. Ricardo sanayi devrimi sırasında yaşamakla birlikte tarımın üretim payının hala çok yüksek olduğu bir ekonomiyi gördü. Teorisi mantıksal bakımdan tutarlı olmakla birlikte geleceği öngörmek bakımından doğru çıkmamıştır. Bunun nedeni teknolojik gelişmenin boyutlarını tahmin edememiş olmasıdır. Bununla birlikte bazı klasik iktisatçılar (Sözgelimi Bastiat) teknolojik gelişmenin olumlu etkisinin ağır basacağını tahmin edebilmişlerdir.
KLASİK DENGE MODELİ
(Dictionary of Economics) :
Klasik makro model olarak da bilinir. Kapitalist bir ekonominin eşanlı genel dengesinin nasıl oluştuğunu gösteren mekanizmadır. Bu modele göre, gerek emek arzı ve gerekse emek talebi gerçek ücretlere bağlıdır. Gerçek ücretler artarsa emek arzı artar, emek talebi azalır. Böyle olunca emek piyasasında dengeyi sağlayan, yani emek arz ve talebini elişteleyen bir ücret düzeyi daima vardır ve emek piyasası da ekonominin bu ücret düzeyine yönelmesini sağlar. Şayet nüfus artarsa denge ücret düzeyi düşme eğilimine girer, eğer sermaye stoku artarsa, emek talebi yükselir, denge ücret düzeyi yükselme eğilimine girer.Üretim düzeyinin teknoloji veri iken emik piyasası belirler. Çünkü teknoloji veri iken, ne kadar üretim yapılacağı çalışacak insan sayısına bağlıdır ve bunu da emek piyasası belirlemektedir.üretim düzeyi de ortaya çıktıktan sonra, para arzına bağlı olarak fiyatlar genel düzeyi oluşturur: Fiyatlar genel düzeyini belirleyen toplam arz ve toplam taleptir. Toplam arzı üretim düzeyi oluşturur. Toplam talep ise toplam para miktarına bağlıdır. Bunu, paranın tedavül hızı belli iken, para miktarı, yani para arzı tayin eder.Gerçek ticaretler ve fiyatlar genel düzeyi belli olduğuna göre parasal ücretler de ortaya çıkmış demektir. Çünkü parasal ücret zaten gerçek ücretlerin fiyat hareketlerine göre düzeltilmesiyle ortaya çıkar.Öte yandan insanların gelirlerinden tüketmedikleri kısım tasarruftur. Ekonominin yatırım düzeyi ve tasarruf düzeyi faizlere bağlı olarak değişir. Dolayısıyla faizler tasarruf ve yatırımların eşitliğini sağlayacak şekilde hareket eder: Tasarruflar yatırımları aşarsa faizler düşer. Yatırımlar, tasarrufları aşarsa faizler yükselir ve ikisinin eşitliği sağlanır.Görüldüğü gibi, ekonominin eşanlı genel dengesi mal ve hizmet fiyatlarının, faizlerin ve ücretlerin hareketiyle oluşmaktadır. Bunlar piyasalardan herhangi birinde meydana gelebilecek bir eksik ya da fazlayı aşağı yukarı hareket ederek gidermekte, böylece tüm piyasalarda eşanlı olarak arz ve talep dengeleri sağlanmaktadır. Dolayısıyla teknolojinin, insanların öznel tercihlerinin ve pazar arzının belli değerleri için ekonomide belli dengeler meydana gelmektedir.