ÂLİM
HALÎM (El-Halîm)
(Islamic Glossary) :
1. Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Hep hilm sâhibi olan; günâhişleyenlerin, günâh işlemelerini ve emirlerine muhâlefetlerini, karşı geldiklerini gördüğü hâldegazablanmaya ve onları cezâlandırmaya gücü yettiği hâlde, acele e tmeyen. Allahü teâlâkullarına cezâ vermekte acele etmez fakat ihmâl de etmez.Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Bilin ki, Allahü teâlâ mağfiret edicidir(bağışlayıcıdır), Halîm'dir. (Bekara sûresi: 235)Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem sıkıntılı zamanlarında; " Azîm, Halîm olanAllah'tan başka ilâh yoktur. Büyük arşın Rabbi olan Allah'tan başka ilâh yoktur."buyururlardı. (İmâm-ı Müslim)El-Halîm ism-i şerîfini okuyan denizde ise boğulmaktan, bir vâsıtada ise helâk olmaktankurtulur. (Yûsuf Nebhânî)2. Yumuşak, sertlik göstermeyen, kızmayan kimse.Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:İbrâhim (aleyhisselâm) Allahü teâlâdan çok korktuğu için çok âh ederdi. Halîm idi.( Tevbe sûresi: 114)Allahü teâlâ halîm, iffetli kimseyi sever; çirkin şeyler konuşan, ısrarla halktan bir şeyisteyen kimseye gazab eder. (Hadîs-i şerîf-Taberânî)Halîm kimse, gadaba sebeb olan şeyler karşısında kızmaz, heyecâna gelmez. Korkak olan,kendine zarar verir. Gadablı kimse ise, hem kendine, hem başkalarına zarar verir. (Hâdimî)
İslâm Âlimi
(Islamic Glossary) :
Dînî ilimleri bütün incelikleri ile zamânın fen bilgilerini de lüzûmu kadar bilen âlim. (Bkz.Âlim)Emr-i ma'rûfu (iyiliği emr) ve nehy-i münkeri (kötülükten menetmeyi) el ile yapmakhükûmet adamlarına, dil ile yapmak İslâm âlimlerine, kalb ile yapmak da her müslümanafarzdır. (Taşköprüzâde)
KUVVE-İ ÂLİME
(Islamic Glossary) :
Bilici kuvvet. İnsan rûhuna âit iki kuvvetten birisi, akıl. Buna müdrike de denir.İnsan rûhu yalnız insanlarda bulunur. İnsan bu iki kuvvet ile hayvanlardan ayrılmaktadır. Buiki kuvvetten birisi, kuvve-i âlimedir. İnsan kuvve-i âlimesi ile tecrübî ilimleri yâni deneyedayanan fen bilgilerini elde ederek, maddenin hakîkatini, ne o lduğunu anlar. Yine kuvve-iâlimesi ile ahlâk bilgilerini öğrenip, iyi huyları ve yararlı işleri kötü huylardan ve çirkin işlerdenayırır. İkincisi, kuvve-i âmile yâni yapıcı kuvvettir. (Bkz. Kuvve-i Âmile) (Abdülhakîm Arvâsî)
RÂSİH ÂLİM
(Islamic Glossary) :
Kur'ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin derin ve ince mânâlarını, işâretlerini anlayan büyük dinâlimi. (Bkz. Ulemâ-i Râsihîn)Râsih âlimlerin dört hasleti vardır: 1)Allahü teâlâdan korkmak, 2)İnsanlara karşı mütevâzî(alçak gönüllü) olmak, 3)Dünyâya düşkün olmamak, 4)Nefsi ile mücâdele etmek. (İmâm-ıMâlik)Râsih âlimler, peygamberlerin vârisleri oldukları müjdelenmiş olan, Resûlullah'a (sallallahüaleyhi ve sellem) tam uyan, kendilerine nice gizli ve ince bilgiler ihsân olunan ve gizli ve açıkilimlere kavuşan âlimlerdir. İsrâ sûresinin seksen beşinci âyetinde meâlen; "Sizlere, ilimdenpek az verildi" buyruldu. Burada bildirilen ilim ile şereflenen râsih âlimler perde arkasınıseyretmektedirler. (İmâm-ı Rabbânî)Râsih ilimli âlimlere Allahü teâlânın vâsıtasız olarak ihsân ettiği ilme (vehbî) veya (kalbilmi)denir. Hadîs-i şerîfte; "İlmi ile amel edene, Allahü teâlâ bilmediklerini bildirir"buyruldu. (Muhammed Hâdimî)
ZÂLİM
(Islamic Glossary) :
1. Zulm eden, müslümanlara ve İslâmiyet'e; eli ile, dili ile ve kalemi ile zarar veren,başkalarının hakkına tecâvüz eden.Zâlimin çok yaşamasına duâ etmek, Allahü teâlâya isyân olunmasını istemektir.(Hadîs-i şerîf-Berîka)Zâlime yardım eden, ondan zarar görür. (Hadîs-i şerîf-Ahmed bin Abdülehad)Bir zâlime yardım edene Allahü teâlâ o zâlimi musallat eder. (Hadîs-i şerîf-Berîka)Ananın-babanın çocuğuna olan ve mazlûmun, zâlime olan bedduâları red olunmaz.(Hadîs-i şerîf-Berîka)Sabah ve akşam tevbe etmeyen kimse zâlimlerdendir. (İmâm-ı Mücâhid)Âsi ve fâsıklarla arkadaşlık etmemeli, fıskı çok olanlardan çok kaçınılmalıdır. Zâlimlerden,müslümanlara eziyyet edenlerden daha çok kaçmalıdır. (Abdülhakîm Arvâsî)2. Allahü teâlâya inanmayan kâfir.Allahü teâlâ, âyet-i kerîmede meâlen buyuruyor ki:Allahü teâlâ zâlimleri sevmez. (Âl-i İmrân sûresi: 57 ve 140)