ÂLÎZ
KÜRESELEŞME [İng. Flobalization]:
(Dizionario di Sociologia) :
(Bkz. Globalleşme
LİBERALİZM [İng. liberalism]:
(Dizionario di Sociologia) :
İnançlarda, siyasette ve ekonomide hürriyet prensiplerinin ve motodlarının faydalı olacağını savunan bir akımdır.Liberalizm, demokrasi ilkelerin, köleliğin kaldırılmasını, insanların hıristiyanî taassubdan kurtarılmalarını, kanun önünde eşitliği, genel oy hakkını, hükümetlerin halka sorumlu tutulmasını savunmuştur.Liberaller, korumacı bir geişmeden yana olan muhafazakârlardan ve kesin düzen değişikliğini savunan radikallerden siyasî, sosyal ve ekonomik bakış açılarıyla ayrılırlar.Liberallik, hürriyetçilik, serbestlik ve sınırsızlık, müdahalesizlik gibi anlamlara da gelmektedir. Ancak, hürriyetçiliğin bir ütopya haline getirilmesi örnekleri de görülmüştür. Buna göre, her şey zaman içinde tabii kanun gereği görünmeyen bir el tarafından dengeye kavuşturulacaktır. Devlet sadece güvenlik işleriyle ilgilenmeli ve ekonomideki yeri asgarîye indirilmelidir. İthalat serbest olmalı, gümrük vergileri indirilmeli,serbest rekabet esas alınmalıdır. Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler liberalizmin parolasıdır.Liberalizmin doğşu sanayi inkılabıyla haber olmuş ve 1830'lara dayanmaktadır. İlk defa İngiltere'de dikkati çekmiştir. Liberal Parti ve manchester Ekolü bunun örneğidir. Ünlü liberal iltisatçılar arasında Adam Smith, David Ricardo, Jeremy, Bentham ve John Stuart Millyer almaktadır. 19 . yüzyıl sonlarına doğru, sosyal siyaset ve sosyal devlet anlayışının ön plâna çıkması, ekonomide ve sosyal sektörlerde devletin koruyuculuğunun ve tanzim edici rolünün hissedilmesiyle önemi azalmıştır. Ancak, küreselleşme ile birlikte hakim ekonomiler tarafından telkin edilmektedir.
ÖNCEDEN SOSYALLEŞME [İng. Anticipatory Socializati
(Dizionario di Sociologia) :
(Bkz. Sosyalleşme)
RADİKALİZM [İng. Radicalism]:
(Dizionario di Sociologia) :
Latince kökten gelmektedir. Kök anlamını taşımaktadır. türkçede son yıllarda köktencilik olarak karşılık bulmuştur. Bu akımı temsil edenlere de radikal denmektedir. Radikaller,reformcu olmaktan çok, ele aldıkları konuyu kökten değiştirmeye kararlıdırlar. Bu ortak özellik aşarı liberal, sol ve sğ şeklinde farklı siyasi eğilimlere sıfat olarak eklenebilmektedir.İlk defa İngiltere'de 18. Yüzyılda dikkati çekmiştir. liberal ve muhafazakâr kanatların uçları radikal olarak isimlendirilmiştir.Radikalizm, köklü düzen değişikliği anlamını karşıladığı için, birbirine tamamen ters politik akımlara da bu isim verilmektedir, (Genel Ekonomi Ansiklopedisi, 1988)
SANAYİLEŞME [İng. Industrialization]:
(Dizionario di Sociologia) :
Kavramı iki açıdan ele almak mümkündür. Geniş açıdan sanayileme, kalkınma ile eş anlamlıdır. Sanayileşme iktisaden kalkınma anlamına gelir. 19. Yüzyılda Sanayi İhtilâli ile önce İngiltere'de, daha sonra da diğer bazı Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan ekonomik, sosyal ve siyasî alanda görülen yapı değişikliklerinin sonucudur.Dar anlamda sanayileşmeden, mal ve hizmet üretiminde insan emeği yerine daha fazla makine kullanılması, tarım göre sanayi sektörünün ön plana çıkması, ücretli gurubun nisbî ağırlığı ve teşkilatlanması, şehirli nüfusun yoğunluğu, millî gelir içinde sanayi sektörünün payının artması, ihraç edilen ürünler içinde sanayi ve işlenmiş tarım ürünleri payının yükselmesi anlaşılır.Sanayileşme ve şehirleme adetâ ikiz kardeşler gibi ele alınır. Sanayileşme, tabii çevrenin işlenerek, beşeri çevre olmasına zemin hazırlar. Çevre sorunları ve sanayileşmenin sosyal meseleleri (yalnızlaşma, fertççi, faydacı, maddeci davranışlar, yüksek boşanma ve intiharlar, anomi, alkül ve uyuşturcu bağımlılığı, sapma davranışlar vb.) gündeme gelir.