ticaret
TİCARETHÂNE
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
f. Ticaret yeri. Ticaret edilen yer.
AVRUPA SERBEST TİCARET BÖLGESİ
(Dictionary of Economics) :
1979 yılında İngiltere, Norveç, İsveç, Danimarka, Avusturya, Portekiz ve İsviçre tarafından kurulmuştur. Kısaca EFTA olarak bilinir. 1961 yılında Finlandiya, 1970 yılında İzlanda EFTAya katılmıştır. Danimarka ve İngiltere 1973de, Portekiz ise 1985 yılında EFTAdan ayrılarak AETye katılmıştır.EFTA ülkeleri kendi aralarındaki ticarette gümrük vergileri, kotaları ve diğer ticareti kısıtlayıcı önlemleri kaldırmışlardır. Ancak tarımsal ürünlerde ticaret kısıtlamaları varlığını sürdürmektedir. EFTA ülkeleri birlik dışı ülkelere karşı kendi dış ticaret politikalarını bağımsız biçimde uygulamaya koymaktadırlar.EFTA AETye göre daha az ilerleme göstermiº bir iktisadi bütünleşme biçimidir. AETnin günümüzde iktisadi birleºme yönünden başarılı olması EFTAnın önemini azaltmıştır.
ÇİFT FAKTÖRLÜ TİCARET HADLERİ
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Faktör ticaret hadleri)
DIŞ TİCARET HADLERİ
(Dictionary of Economics) :
Dış ticarette ortaya çıkan kazanç ve kayıpları ölçmek için kullanılan bir kavramdır. Dış ticaret hadleri genel olarak ihracat fiyatlarının ithalat fiyatlarına oranıdır. Örneğin bir ülkenin ihracat fiyatları yükselirken ithalat fiyatlarının sabit kalması ya da azalması bu ülkenin dış ticaret hadlerinin iyileşmesi anlamına gelir. Tersine ihraç mallarının fiyatının ucuzlayıp ithal mallarının fiyatının yükselmesi dış ticaret hadlerinin ülke zararına işlemesine neden olur. Dış ticaret hadlerinin çeşitli tanımları vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:1) Net Değişim Ticaret Hadleri: İhracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranı olarak tanımlanır. En çok kullanılan dış ticaret hadleri kavramıdır. N=P/P şeklinde gösterilir.N: Net değişim ticaret hadleri.P1: İhracat fiyatları endeksi.P2: İthalat fiyatları endeksi.2) Gayrisafi Değişim Ticaret Hadleri: İthalat hacim endeksinin ihracat hacim endeksine oranı olarak tanımlanır. G=Qm/Q\ biçiminde gösterilir:G: Gayrisafi değişim ticaret hadleri.Qm: İthalat miktar endeksi.Q\: İhracat miktar endeksi.3) Gelir Ticaret Hadleri: Het değişim ticaret hadleri ile ihracat hacim endeksinin çarpımına eşittir.I = P\ / Pm.Q\ biçiminde gösterilir.I: Gelir ticaret hadleri.4) Faktör Ticaret Hadleri: Net değişim ticaret hadlerinin ihracat kesimindeki verimlilik endeksi ile çarpılmasından elde edilen tanıma tek faktörlü ticaret hadleri denir.S = P\/Pm.V\ biçminde gösterilir. Net değişim ticaret hadlerinin hem ihracat hem de ithalat kesimindeki verimilik endeksi ile çarpılmasından elde edilen tanıma çift faktörlü ticaret hadleri denir.D = P\ / Pm.V\ / VmS: Tek faktörlü ticaret hadleriD: Çift faktörlü ticaret hadleriV\: İhracat kesimindeki verim endeksi.Vm: İthalat kesimindeki verim endeksi.
DIŞ TİCARET TAKASI
(Dictionary of Economics) :
İki ülke arasında malın mal ile değişimidir. Takas ticaret, biri konvertibl paralı ve diğeri kambiyo denetimine bağlı ya da her ikisi de kambiyo kontrolü rejimi uygulayan ülkeler arasında yapılır. Sistemin özelliği; ithalatını dövizle ya da altınla ödeyebilecek durumda olamyan bir ülkeye trampa yöntemi ile dış ticaretini yürütme olanağının sağlanmasıdır.Döviz darlığı çeken ekonomilerde ithal maddelerin marjinal değeri yüksektir. Bu neden ödemeler bilançosu dengesini tutturmuş olan ülke takası ticarette rantlardan yararlanabilir. Takaslı ticaretin sakıncalı yönleri ihracatın yapay fiyatlarla gerçekleştirilmesi ve ithalatın pahalıya gelmesidir. Takas, hükümetler arasında yapılan anlaşmalar ile gerçekleştirilir. Hükümetlerin izin vermesi ile firmalar da takas anlaşmaları yapabilirler.