rîşî
FİRMA ARZI EĞRİSİ
(Dictionary of Economics) :
Bir firmanın kısa dönem arz eğrisi marjinal maliyet eğrisinin ortalama değişken maliyet eğrisinin yukarısında bulunan bölümüdür. (Şekil: 5 Orijinal kitapta 81. sayfada)MM: Marjinal maliyet eğrisi OTM: Ortalama toplam maliyet ORM: Ortalama değişken maliyetFreme F, fiyat düzeyinde M, kadar, F, fiyat düzeyinde M, kadar mal satmaktadır. Firma M, ve M, üretim miktarlarında kar elde etmektedir. Fiyat F, noktasının altına düşerse firma üretimini durdurur. Bu nedenle firmanın kısa dönem arz eğrisi marjinal maliyet eğrisinin ortalama değişken maliyet eğrisinin üzerinde kalan bölümüdür.
FİYAT-FAKTÖR EĞRİSİ
(Dictionary of Economics) :
Kullanılan faktörlerden birinin fiyatındaki bir değişme sonucu firma iç üretim dengesinin nasıl etkileneceğini gösterir. Firmanın üretim faaliyetinde iktisadi ve teknik etkinliğin belirlendiği denge durumu, eş-maliyet doğrusunun eş-ürün eğrisine teğet olması ile ortaya çıkar. Bir faktörün fiyatındaki değişme, eş-maliyet doğrusunu da değiştirir. Örneğin sermaye fiyatı değişmezken emeğin fiyatı düşerse eş maliyet doğrusunun eğimi azalır ve firma yeni bir denge noktasına ulaşır.(Şekil 8 Orijinal kitapta 83. sayfada)Başlangıçta eş-maliyet doğrusu SE, olsun. Sermaye fiyatı değişmezken emek fiyatının azalması firmanın daha fazla emek faktörü kullanmasını sağlar ve eş-maliyet doğrusu S E, konumuna gelir. Eş-ürün eğrisinin eş maliyet doğrusuna teğet olduğu denge noklatalarını birleştiren eğriye fiyat faktör eğrisi denir.
FİYAT-TÜKETİM EĞRİSİ
(Dictionary of Economics) :
Tüketicinin kullandığı iki maldan birinin fiyatındaki değişme sonucu tüketicinin yeni denge durumunu gösterir. Fiyattaki değişimin tüketici dengesine olan etkisini incelerken gelir düzeyinde bir değişme olmayacağı varsayılacaktır. Tüketicinin geliri sabit iken, satın aldığı mallardan birinin fiyatındaki değişme sonucunda bütçe doğrusu yer değiştirmektedir.Şekilde Y malı fiyatı sabit iken X malı fiyatının düştüğünü varsayalım. Bu durumda tüketici eskiye oranla daha çok X malı satın alabilir. Bütçe doğrusu başlangıçta KL, iken KL konumuna gelir. Başlangıçta denge noktası U, farksızlık eğrisinin KL bütçe doğrusuna teğet olduğu D noktasıdır. X malı fiyatının düşmesi sonucunda yeni denge noktası ise D olur. Bu noktada U2 farksızlık eğrisi KL2 bütçe doğrusuna teğet olmaktadır. D1 ve D2 noktalarının birleştirilmesinden oluşan eğriye fiyat-tüketim eğrisi adı verilir. Fiyat-tüketim eğrisi tüketicinin satın aldığı mallardan birinin fiyatındaki değişme durumunda tüketiciye en yüksek tatmin sağlayan mal bileşimlerini göstermektedir.(Şekil 9 Orijinal kitapta 84. sayfada)
HAYAT SAHASI TEORİSİ
(Dictionary of Economics) :
Prof. Karl Haushofer tarafıdan ortaya atılan ve Nazirelir Rusya seferlerinin dayanağı olarak gösterdikleri teori. Bu teze göre iki grup ulus vardır. Birincisi statik uluslardır. Yayılmalarını tamamlamış, optimum nüfus düzeyine ulaşmış olup gerileme ve sönme halindedirler. İkincisi ise dinamik uluslardır. Bunların nüfusu hızla artmaktadır ve artan nüfusa hayat sahası bulmaları gerekmektedir. Buna dayanarak Almanyanın Rusyayı işgal etmeksizin kendine hayat alanı bulamayacağı öne sürülmüştür.
İSTİFADE TEORİSİ
(Dictionary of Economics) :
Verginin mahiyeti hakkında ileri sürülen fikrlerin etrafında toplandıkları iki ana teoriden biridir. Mukavele teorisi de denir. Diğer teori hakimiyet teorisidir. İstifade teorisine göre, kişilerin devlet hizmetlerine yapılan harcamalara katılmaları, kamu hizmetlerinden yararlanmaları ile orantılı olmalıdır. İstifade prensibi, piyasada geçerli olan vermek ve almak anlayışının kamu kesimine yansıtılmış şeklidir.