ration
İŞBİRLİĞİ [İng. Cooperation]:
(Sociological Dictionary) :
Sosyal ilişkilerle ilgilidir. Sosyalleşme süreci arttıkça, fertlerin ve sosyal grupların daha fazla işbirliğine gittikleri görülmektedir. Aslında insanlık tarihinin fertlerin ve sosyal grupların arasındaki dayanışma ve işbirliğinin tarihi olarak kabul edilmesi yanlış sayılmamalıdır.İşbirliği iki şekilde gerçekleşmektedir. Bunlardan birincisi dolaysız işbirliğidir. Bunlar yazılı kanınlar ve yönetmeliklere göre olabileceği gibi gayrî rekmî olarak örf ve âdetlere göre yürütülebilir. Meselâ, daha ziyade kır nitelikli yörelerde köyle ilgili faaliyetlerde görülen imece dolaysız bir işbirliğidir. (Bkz. İmece)Dolaylı işbirliği ise; daha çok şehir nitelikli yörelerde görülen meslekî ihtisaslaşmaya dayalı farklı görevleri yerine getirmektir. (Erkal, M.E., 1993)
KOOPERASYON [İng. Cooperation]:
(Sociological Dictionary) :
Kelime olarak "birlikte çalışma, beraberce imâl etme, müşterek olarak yapma" anlamına gelmektedir. Almanca hariç Latin menşeli delillerde co-opetative istihlâhı İngilizce kanalıyla girmiştir.Kooperasyon fikri ve onun tatbikattaki müşahhas örneği olan kooperatif, 19. asrın fert ve toplum çatışmasından çıktığı söylenebilir. Bu cereyan, liberalizme karşı bir antitez halinde dayanışmacı ve birlikte paylaşmacı bir anlayışın izlerini taşımaktadır. Fertler her türlü istismara karşı işbirliği yaparak, iradelerini bir araya getirerek faaliyetlerinin nimetlerinden ait olarak faydalanmayı hedeflemektedirler.Kamu ve özel sektör dışında üçüncü sektör olarak ifade edilen bir operasyon olan kooperatifçilik, toplumda küçük tasarruf sahiplerini ekonomik ve sosyal bakımdan güçlendiren, fert ve toplum menfaatlerini dengeleyen bir görev yerine getirmiştir. Böylece, ferdi öne çıkaran veistismarı normal karşılayan görüler, zamanla önem kaybetmişlerdir. (F. F., 1967)
KÜLTÜRLEŞTİRME [İng. Acculturation]:
(Sociological Dictionary) :
Farlı kültürel arasında, kültürel etkileşim sürecinde bir kültürün diğer bir kültürü etkilemesi ve değişme doğurucu bir sonucu ortaya çıkarmasıdır. Kültürleşme sonunda, etkilenen topluluğun kültürü,yeni bir kültürel yön ve muhteva kazanır.Kültürleşme farklı kültürler arasında görülebileceği gibi, aynı toplumun kültürü içinde, nesiller arasında da uygulanan bir süreçtir. (Jary, D. and.J., 1991)
KÜLTÜRSÜZLEŞTİRME [İng. Deculturation]:
(Sociological Dictionary) :
Serbest veya zorunlu kültür değişmelerinde, değerlerde, davranışlarda ve normlarda derece veya mahiyet farkı olarak ortaya çıkan bir aşınma veya kayıptır. Bir baka ifadeyle; kültürün bilhassa maddî olmayan unsurlarında görülen bir başkalaşmadır. Anomi kavramı ile kültürsüzleşme arasında da yakın bir ilişki vardır. Kültürsüzleme ile toplum yaratıcı ve yönlendirici özelliklerini, ilim, fikir ve sanat alanında kaybeder, magazinleşir ve marjinal konlar ile ilgilenir hale gelebilir. (Bkz. Anomi)
NESİLLERARASI ÇATIŞMA [İgn. Intergenerational Conf
(Sociological Dictionary) :
Farklı nesillerin sosyo-kültürel değerleri yorumlamasında görülen düşünce ve yaklaşım farklılığıdır. Fonksiyonalist modele göre, nesillerarası çatışma toplum üyeleri arasında bütünleşmenin zayıflaması sonucu ortaya çıkar. Bunun derecesi fert ve toplum ilişkilerine göre değişebilmektedir.Bir toplumun yaşama tarzı (kültür) yenilenebiliyor ve geliştirilebiliyor ise, nesiller arası bağ daha kuvvetli olmakta ve kopukluklar azalmaktadır. Ancak, bütün bunlara rağmen her bir nesil farklı tavır ve değer hükümleri ile ortaya çıkmakta ve nesillerarası fark, bir çatışmanın da ötesinde normal bir özellik taşımaktadır. ( Bkz. Çatışma) (Tezcan, M. 1981)