merkez
MERKEZİ LİMİT TEOREMİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Olasılık teorisinin Laplace tarafından ileri sürülmüş ve kesin ispatı Liapurof tarafından yapılmış olan bir teorimi. Teoreme göre; bir ana kütleden tesadüfi olarak seçilen n birimlik bir örnek hacmi toplamı (...) (Formül Var) ile aritmetik ortalamayı (x)in bölünmesi, bir baºka deyiºle ana kütleden çok sayida nlik örnekler alındığı takdirde elde edilen (formül var) ve X değerlerinin oluşturduğu serinin şekli, ana kütle dağılımı normal olmasa bile, örnek hacmi büyüdükçe (n arttıkça) normal bölünmenin standart şekline yaklaşır. Bunun koşulu örnek birimlerin birbirinden bağımsız ve ana kütle varyasının sonlu (ölçülebilir) olmasıdır. Merkezi limik teoriminin önemli bir pratik sonucu, büyük örneklerin toplam ve ortalamalarına ait olasılıkların, ana kütlenin normal dağılmaması halinde de, normal eğri tabloları yardımıyla belirlenmesini mümkün kılmasıdır. (Ayrıca bk. Normal Dağılım)
MERKEZİ PLANLI EKONOMİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
(Bk. Planlı Ekonomi)
MERKEZ ÜLKELER
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Bağımlılık okulu terminolojisine ait bir terimdir. Bu yaklaşıma göre bir dünya ekonomisi üç parçadan oluşur. Merkez, yarı çevre ve çevre. Bunlarda sonuncudan ilke doğru bir kaynak akımı vardır, bu kaynak akımı eşitsiz mübadele ile sağlanır.Merkez ülkeler en ileri teknolojiye sahip, ücretlerin en yüksek olduğu ülkelerdir. Günümüz dünya ekonomisinin bugünkü merkez ülkeleri ABD, Japonya, Batı Almanya ve Fransadır. Bunlara Kanada, Yeni Zelenda, Avusturya, İsviçre gibi ülkeler de katılabilir. Ancak Fransanın güneyi yakın zamana kadar yyarı çevre idi. Şimdi merkezleşme sürecini yaşamaktadır. İtalyanın da kuzeyi merkez, güneyi yarı çevredir. İngiltere ise güneyi itibarıyla merkez, kuzeyi itibarıyla yarı çevredir. Bu ülke merkezden yarı çevreye kayma sürecini yaşamaktadır.
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Türkiyede banknot çıkarma ayrıcalığını tek başına elinde tutan ulusal bir merkezi kurum oluşturmak amacıyla kurulmuş tüzel kişiliği olan, özel hukuk hükümlerine bağlı anonim ortaklık. Sermayesinin yarısından çoğu devlet ve iktisadi devlet teşekküllerine aittir. Ekim 1931de kurulmuştur. TCMB 24 Ocak kararlarına kadar enflasyonist para ve kredi politikaları izledi. Keredi arzını daraltmada elindeki araçlardan sadece mevduat munzam karşılıklarını kullandı. Bankanın kredilerinin büyük bölümü dolaysız kredilerde, KİTlerin, tarım satış kooperatiflerinin finansmanıda kullandırıldı. Bütçe açıklarınan kapatılması için Hazineye kısa vadeli avans verilmesi her zaman önem taşıdı.1984ten sonra Merkez Bankasının kredi hacmi hem nominal, hem de reel olarak daraltıldı. 1983teki kredi hacmine reel olarak ancak 1987de yeniden uygulanabildi. Toplam kredi hacminin daraltılmasına karşın, bütçe açıkları sürdüğü ve özellikle 1934te büyük boyutlara ulaºtigi için Hazineye verilen kısa vadeli avans, reel düzeyini koruyacak biçimde sürekli genişledi.Merkez Bankasının para ve kredi politikası 24 Şubat Kararlarından ve özellikle Ağustos 1989dan sonra, dışa açılma ve bununla uyumlu konvertibl bir Türk Lirası oluşturma amaçları doğrultusunda daha kararlı biçimde yürütüldü. Bankanın bilançosunun 1988deki aºiri genişlemesi 1989da ve özellikle 1990ın ilk yarısında frenlendi.
AFRİKA MERKEZ BANKALARI BİRLİĞİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Afrika kıtası ülkeleri arasında parasal konularda işbirliği yapmak üzere 1968'de kurulmuş bir kurumdur.