incili

Results for "incili"

Philosophical Dictionary

İnsaniçincilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Libeşeriyye, Fr. Anthropocentrisme, Al. Anthropocentrismus, İng. Antropocentrism, İt. Antropocentrismo). İnsanın evrenin merkezi ve insandan başka tüm nesnelerin insan için olduğunu ileri süren anlayış... Özellikle metafizik öğretilerin çoğu insaniçinci öğretilerdir. Bu öğretilere göre insan, yaratılanların en şereflisidir (eşref-i mahlukat) ve çevresindeki bütün şeyler o yararlansın diye yaratılmıştır. Bitkiler ve hayvanlar insanın yemesi için, ay insanın geceleri yolunu aydınlatması için yaratılmıştır. İnsaniçincilik tutumu, giderek, Mill'in faydacılığını ve James'in pragmacılığını doğurmuştur. bkz. İnsan.
 Philosophical Dictionary

Kalvincilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Fr. Calvinisme). Fransız Luthercisi Calvin'in gerçekleştirdiği Fransız Protestanlığı... Fransız din adamı Jean Calvin (1509-1564), Fransa'da Lutherciliği geliştirerek Fransız Protestanlığını gerçekleştirmiştir. Protestanlık, Kalvincilik (Kalvinizm) aracılığıyle İngiltere'ye geçmiştir (İngiliz Protestanlığı: Anglikanizm). Kalvincilik de, Protestanlık gibi, Rönesans çığırı içinde yer alan dinsel bir reformasyon akımıdır. Geniş anlamda her çeşit dinsel yenileşmeleri kapsayan ve daha birçok dinsel öğretileri de içine alan reformasyon (yeniden biçimleniş), toplumsal açıdan Katolikliğin anamalcı düzenine uyudurulmasıdır. Bu amacı da en başarılı biçimde Protestanlık gerçekleştirmiştir. Nitekim Jean Calvin, dinci olduğu kadar ekonomi alanında da yer almakta ve ilk anamalcı anlayışı kuramsal olarak savunmaktadır. lCalvin'e göre emek Tanrısal bir buyruktur, uluslararası ticaret genel yoksulluğu azaltır ve yararlıdır, üretim için alınacak kredide faiz gereklidir ve dinsel yasalara aykırı değildir. Luther'in de dediği gibi insanlar arasındaki eşitsizlik Tanrısal düzenin gereğidir ve olduğu gibi korunmalıdır. bkz. Hıristiyanlık, Reformasyon, Anglikancılık.
 Philosophical Dictionary

Kamutincilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Ruhuyye-i külliyye, Fr. Panpsychisme, Al. Panpychismus, İng. Panpsychism, İt. Pampsichismo). Her maddenin ruhsal bir özü bulunduğunu ileri süren öğretilerin genel adı... Metafizik öğretilerdir. Onlara göre evren, tinsel bir yapıdır ve maddesellik dış görünüşten başka bir şey değildir... Kant'ın, görünen şeyle (fenomen) kendiliğinden şey (numen) ayrımı kamutinciliği destekler... Hegel öğretisi, kamutinci bir öğretidir. İlkel canlıcılık'tan türeyen bu idealist anlayış, günümüz idealizminde de sürdürülmektedir. bkz. Canlıcılık, Canlı Özdekçilik, Yeni Gerçekçilik, Kişilikçcilik.
 Philosophical Dictionary

Lenincilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Fr. Leninisme). Yeni koşullara göre geliştirilmiş ve uygulanmış Marksçılık... Markçılık öğretisi günümüzde Marksizm-Leninizm adıyle anılmaktadır. Bunun nedeni, Rus düşünürü Vladimir İliç Lenin'in (1870-1924) Marksbilimi, Marx'ın bsıraktığı yerden ele almış ve geliştirmiş olmasıdır. Marksçı diyalektiğin sürekli olarak gelişen ve yeni koşulara göre yeni doğrultular alan bir yöntem olduğunu, bilerek ya da bilmeyerek, yadsıyanlar Leninciliği Marksçılıktan ayırırlar. Karl Marx, mantık, metodoloji, diyalektik üstüne tasarladığı yapıtları yazmaya vakit bulamadığı gibi, büyük yapıtı Kapital'i de bitiremeden ölmüştür. İşte Lenin, Marksist düşüncenin bu eksiğini, büyük bir Marksist olarak, tamamlamıştır. Bundan başka, Marksist düşünce özü gereği gelişimseldir; Lenin onu, her kuramcı ve eylemci Marksist gibi, çağıyle sınırlı olarak geliştirmiştir. Lenincilik, devrimci ve uygusal Marksçılık demektir. Lenin, Marksçılığı sadece pratik yönünden ele alarak metafiziğe düşen ve "artık felsefe diye bir şey kalmadığını" ileri süren Marksistlere karşı felsefî Marksçılığın geliştiricisi olduğu gibi, Marksçılığı sadece kuramsal yönünden ele alarak metafiziğe düşen, "Marx büyük bir düşünürdür, eylemsel alana el atmakla yanılgıya düşmüştür" diyen Marksistlere karşı eylemsel Marksçılığın geliştiricisi olmuştur. Marksçı düşünce, Lenin'le, hem Ortodoks gericilikten, hem de gözden geçirici sapmalardan (reformizm ve revizyonizmden) kurtulmuştur. bkz. Marksçılık.
 Philosophical Dictionary

Sekincilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Sekinetçilik, Fr. Quietisme, Al. Quietismus, İng. Quietism, İt. Quietismo). Her türlü eylemden el çekerek tanrılık düşünceyle sükûna kavuşmayı yağleyen öğretilerin genel adı... Sekincilik öğretisi, antik çağ Yunan düşüncesinin stoacı kolundan gelmeketdir. Stocalıra göre, duygulanımlar irademize bağlıdırlar, irademiz vücudumuzu eğitebilir ve duygulanımlarımıza kesin olarak egemen olabilir. Nitekim stoacı köle Epiktetos (50-130), bacağını kıran efendisine, yüzünü bile buruşturmadan, Bu kadar oynarsan kırarsın dememiş miydim? diye mırıldanmıştır. Stoacılara göre bilgelik, nesnelere karşı, onların açık seçik bilgisini edinmekle beraber, kayıtsız davranmayı gerektirir. Doğal bir varlık, örneğin bir kaya parçası, gibi sükûn ve kayıtsızlık, doğaya uygun davranmanın gereğidir. Epektetos şöyle demektedir: Bilge odur ki kimseyi kötülemez, kimseyi övmez, kimseden yakınmaz, kimseyi suçlamaz. O, bütün isteklerini kökünden söküp atmıştır... Stoacılığın bu öğretisi, Hıristiyanlık yoluyle birçok düşünceleri etkileyerek Batı gizemciliğini doğurmuştur. Gizemcilik, içsel bir bağlantıyla tanrıyla, birleşerek sükûna erişmeyi amaçlar... Sekincilik, özel olarak, Fransız düşünürleri Molinos'yla (1627-1696) Guyon'un (1648-1717) öğretilerinin adıdır. Bu öğretiye göre tanrıyla sevgi yoluyle birleşmek insanı sükûna kavuşturur ve her türlü dinsel yükümlerden de kurtarır... İslâm gizemciliği de sekincilik anlayışı içindedir. İslâm gizemciliğinin şu formülleri bu gerçeği açıkça belirtirler: Rüsum ve kuyudu ref, tarik-i tevhidin esasıdır. bkz. Hıristiyanlık, Gizemcilik, Stoacılık.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (179524k) Turkish - Germany Dict. çüş (94953k) Turkish - French Dict. açık (77940k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (70090k) Turkish - French Dict. ırmak (67570k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (55766k) Turkish - French Dict. çatı (55578k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (54916k) Turkish - French Dict. balık (52935k) Turkish - Germany Dict. ılım (51405k) Turkish - Germany Dict. hasır (51051k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (50862k)