işsiz
BÜNYEVİ İŞSİZLİK
(Dictionary of Economics) :
(Bk. Yapısal İşsizlik)
EKSİK TALEP İŞSİZLİĞİ
(Dictionary of Economics) :
Keynesçilere göre ekonomide tam istihdamın sürmesine yetecek düzeyde talep her zaman mümkün olmayabilir. Efektif talep, bunun gerektirdiğinden düşük olabilir. Böyle olunca, üretim düzeyi de tam istihdam dengesinin gerektirdiğinden düşük kalır. İşsizlik ortaya çıkar. Bu noktada neden emek piyasasının tam istihdamı sağlayamadığının açıklanması gerekmektedir. Buna Keynesin getirdiği çözüm emek arzını gerçek ücretlerin değil, nominal ücretlerin fonksiyonu saymaktadır. Yani işçiler gerçek ücretleri düştüğünde, emek arzını aynı oranda kısmayabilirler. Bu rasyonel olmayan bir davranış sayılmaz. Sebebi fiyatların seyrinin toplu sözleşmeler imzalandığında öngörülmesinin imkansız olması olabilir.
FRİKSİYONEL İŞSİZLİK
(Dictionary of Economics) :
Bir ekonomide beli bir anda işsiz gibi gözüken insanların çoğu belirli bir süre sonra iş bulacaklardır. Çünkü o anda henüz aradıkları türde iş bulamadıkları için işsizdirler, iş aramak belli bir süreyi gerektirir ve bu nedenle her zaman için işsizlik oranı sıfırın üzerinde gözükür. Bu tür işsizliğe friksiyonel işsizlik denir.
GERÇEK ÜCRET İŞSİZLİĞİ
(Dictionary of Economics) :
Teoriye göre serbestçe işleyen emek piyasaları tam istihdamı sağlar. Çünkü eğer işsizlik varsa ücretler düşer, emek arzı kısılır, emek talebi çoğalır ve işsizlik ortadan kalkar. Görüldüğü gibi işsizliğin ortadan kalkmasını ücretlerin işsizlik karşısında gerilemesi, yani esnekliği sağlamaktadır, dolayısıyla eğer ücretler sertse, yani sendikaların varlığı gibi nedenlerle emek piyasanının gerektirdiği düzeye düşemiyorsa işsizlik giderilemez. Buna gerçek ücret işsizliği denir. Gerçek ücret işsizliğini ölçmek güçtür. Çünkü piyasayı temizleyecek ücret düzeyinin ne olduğunu bulmak pratik olarak imkansız gibidir. 1930ların işsizliğinin sebebi olarak da gerçek ücretlerin denge düzeyinin üzerinde olması gösterilmiş, ancak bu görüş o zamanlar taraftar toplayamamıştı. Çünkü hem sendikalaşma oranı hem de ücret düzeyi zaten düşük idi. Ancak 1970lerden sonra Avrupa ve ABDde yükselen işsizlik oranında gerçek ücret işsizliğinin hayli payı bulunduğu görüşü iktisatçılar arasında taraftar bulmaktadır. Çünkü günümüzde sendikalaşma oranı yüksektir, ayrıca gelişmiş ülkelerde gerçek ücretlerin satınalma gücünde epey yükselmiş bulunmaktadır.
GİZLİ İŞSİZLİK
(Dictionary of Economics) :
Az gelişmiş ülkelerde özelliktle tarım kesiminde küçük aile işletmeleri egemendir. Bu işletmelerde aile fertlerinin hepsi bir iş sahibi görümektedir. Oysa bunların bir kısmı işletmeyi terk etse bile üretim düzeyinde bir değişme olmaz. Bu sözkonisu kimselerin aslında üretime bir katkıda bulunmadıklarını gösterir. Dolayısıyla aslında gizzli işsizdirler. Yani görünürde bir işleri olmakla birlikte, aslında üretime bir katkıda bulunmamaktadırlar. Bu tür ülkelerin kamu kesimindeki politik istihdamda gizli işsizliğe örnek sayılabilir. İktidardaki partiler kendi taraflarını bu işletmelere, gerekmediği halde işçi olarak almaktadırlar. Türkiyede gizli işsizliğin boyutları tam olarak bilinmemektedir. Ancak nem tarım kesiminde nem de kamu kesiminde gizli işsizlik vardır. Marxist işsizlik, Marxa göre kapitalizm mevcit emek arzının tamamını emebilecek çapta emek talebi artışı sağlayamaz. Bunu sağlayacak mekanizmalara sistem sahip değildir. Çevrimlerin daralma ve depresyon aşamaları zaten işsizliğin yükseldiği dönemlerdir. Canlanma ise beraberinde daralmanının unbsurlarını getirir. Dolayısıyla tam istihdama doğru gidiş geçici olabilir. Zaten kapitalistler de işsizliğini tam olarak giderilmesini istemez, çünkü işsizliğin giderilmesi gerçek ücretlerin yükselmesine neden olur.