fail
MÜNFAİL(E)
(Osmanlıca - Türkçe Sözlük) :
İnfiâl eden. Te'sir ile harekete geçen. * Muztarib, kederli ve muğber olan. Bir şeyden canı sıkılan. Alınmış, gücenmiş. (Bak: İnfiâl)
MÜNFAİLANE
(Osmanlıca - Türkçe Sözlük) :
f. Gücenmiş ve darılmış olarak. Münfail bir tarzda.
MÜNFAİLEN
(Osmanlıca - Türkçe Sözlük) :
Gücenerek, darılarak, münfail olarak.
NAİB-İ FÂİL
(Osmanlıca - Türkçe Sözlük) :
Meçhul fiilin mevzuu olan kelime ki, harekesi merfu olur. (Küsirel kalemü: "Kalem kırıldı" cümlesinde " kalem", "Naib-i fâil" olmuş ve fâilin yerine geçmiştir.)
FÂİL-İ MUHTÂR
(İslami Terimler Sözlüğü) :
İstediğini yapan.Allahü teâlâ fâil-i muhtârdır. Hiçbir işi yapmaya mecbûr değildir. Yaptıkları şey için dekimse O'na bunu niçin yaptın diyemez. Eski Yunan felsefecileri, akılları ermediğinden, Allahüteâlânın fâil-i muhtâr olduğunu inkâr ettiler. (Muhammed Ma'sûm)Ey müslüman! İyi bil ki gördüğün, işittiğin her şey, meydana gelen bütün şeyler madde vecisim, bunların özellikleri, akıllar, fikirler, düşünceler, gökler, yıldızlar, elementler ve bileşikcisimler yok idi. Hepsi fâil-i muhtâr olan Allahü teâlânın istemesi ve yaratması ile var oldu.(İmâm-ı Rabbânî)Beled ve Şems sûresinin sekizinci âyetleri Allahü teâlânın insanlara maddî ve mânevîkuvvet verdiğini iyi ve fenâ yolları ayırdığını ve yaptığı işin mes'ûliyetinin (sorumluluğunun)insana âit olacağını açıkça anlatmaktadır. Görülüyor ki, insan bir yö nden fâil-i muhtârdır. Busebeble her işinden dünyâda ve âhirette mes'ûldür. (Muhammed Ma'sûm)