devlet
DEVLET TAHVİLİ
(Dictionary of Economics) :
Devletin aldığı borçlar karşılığında özel ve tüzel kişilere verdiği ve tahvil sahibinin devletten alacaklı olduğunu gösteren belge. Devlet gelire ihtiyacı olduğu dönemlerde tahvil çıkartmaktadır. Çıkarılan bu tahviller çeşitli yollardan satışa sunulmaktadır. Tahviller, devlet kurumları, devlet bankaları ve özel bankalar tarafından satışa sunulmaktadır. Devlet tahvilleri üç ayrı biçimde çıkarılmaktadır:1) Hamiline yazılı tahviller,2) Ada yazılı tahviller,3) Hem ada hem de hamiline yazılan tahviller.
İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLLERİ
(Dictionary of Economics) :
Ekonominin kurallarına ve ekonomik gereklere uygun olarak yönetilen, karlılık ve verimlilik anlayışı içinde çalışmak ve sermaye birikimine yardım etmek suretiyle daha fazla yatırım kaynağı oluşturmayı amaçlayan ve kanunla kurulan teşebbüslere denir.iktisadi devlet teşekkülleri kapsamına giren kuruluşlar teşekküller, müesseseler ve iştiraklerdir. Teşekküller, sermayesini yarısından fazlası devlete, ya da iktisadi devlet teşekküllerine ait olup, ekonomik alanda faaliyet gösteren teşebbüslerdir. Müesseseler, sermayesinin tamamı devlete ait teşekküllerin, işletmelerini birleştirerek meydana getirdikleri, teşekküle bağlı kuruluşlardır. İştirakler ise, sermayesinin yarısı ya da yarısından azı devlete veya iktisadi devlet teşekkülüne ait olup, özel hukuk kurallarına göre kurulan ortaklıklardaki paylardır.iktisadi devlet teşekkülleri 1980 sonrasında dönemin hükümeti tarafından özelleştirme kapsamına alınmıştır. Bu kuruluşlarının önemli bir kısmının zarar etmesi nedeniyle bütçe üzerindeki olumsuz etkileri bu yolla ortadan kaldırılmak istenmiştir. Ancak özelleştirilen devlet teşekküllerinin kar eden kuruluşlar olması bu hedefe ulaşmayı zorlamıştırmıştır. Özelleştirmeye karşıt görüşleri savunanlar bu kuruluşların yönetim yapılrında değişik yapılması, şişkin kadroların daraltılması, bu kuruluşlar üzerindeki politik baskıların ortadan kaldırılması, çağdaş işletme yöntemleri kullanılması ve buna benzer yöntemlerle bu kuruluşların daha verimli hale getirileceğini ve bütçe üzerindeki baskısının böylelikle önemli ölçüde giderileceğini söylemektedirler.
ORTA AMERİKA DEVLETLERİ ÖRGÜTÜ
(Dictionary of Economics) :
Kısa adı ODECA olan ve Orta Amerikanın bölgesel birliğini yeniden gerçekleştirmek amacıyla 1951de kurulan örgüt. Kosta Rika, El Salvadır, Guatemala, Honduras ve Nikaraguanın üye olduğu örgüt, üye ülkeler arasında işbirliğini sağlamak amacıyla yasama, yürütme ve ekonomi konseyleri ile Orta Amerika Adalet Mahkemesini kurmuº, 1960da Orta Amerika Ortak Pazarını oluşturmuştur. (Ayrıca bk. Orta Amerika Ortak Pazarı)
OSMANLI DEVLETİ’NDE BİMETALLİZM
(Dictionary of Economics) :
1879 yılına kadar klasik modeline uygun koşullar altında uygulanmıştır. 19. yy. ortalarından itibaren çift metal sistemini uygulayan ülkelerde gümüş değerinin dalgalanmaları spekülasyona yol açıyordu. Bu spekülasyon Osmanlı Devletine de yansımıştır. Spekülatörler dışarıdan ucuza alınmış gümüş külçeleri darhphanede serbestçe bastırıyorlardı. Avrupada Latin Para Birliğini kurmuº ülkelerin 1865te durdurdukları spekülasyonlar Osmanlı Devletinde 1878e kadar sürmüºtür. Bu tarihte bimetaryalizmden ayrılmak yönünde harekete geçen hükümet, yalnız devlet hesabına gümüş para basılabileceğine karar vermiştir. Ancak gümüş para basımına son veren bu karar, evvelce teslim edilmiş külçeler bulunduğu gerekçesiyle Darphane-i Amire tarafından dikkate alınmamıştır. Nihayet 1879da çıkartılan Meskülat Kararnamesi altın standardını yürürlüğe koymayı amaçlamıştır.Kararnamede serbest gümüş, sike basımı durdurulmakla birlikte, bunlara kabul haddi konulması unutulmuştur. Osmanlı Devleti hukuken altın para rejimini kabul ettiği halde, 1914 yılına kadar para rejimi, fiili şartları eksik bir bimetalizm olarak sürmüştür.
REFAH DEVLETİ
(Dictionary of Economics) :
Refah devleti iktisadi gücü yeterli olmayan kişilere gerekli eğitim, sağlık ve konut hizmetlerini bedelsiz ya da çok ucuz bir bedel karşılığında sağlar. Emek geliri ile geçinenlerin daha yüksek bir yaşam standardı sağlamaları için önlemler alır. Refahı tabana yayacak bir iktisat politikası izler.Refah devletine doğru ilk gelişmeler 19. yüzyılın sonlarında önem kazanmaya başlamıştır. Günümüzde bütün ülkeleri refah devleti kavramını benimsedikleri görülmektedir. Refah devletinde büyük kitlenin sefaletten korunması gerçekleşmektedir.