atış
atış barış
(Azero - Dizionario turco) :
atışma ve barışma
atış-
(Azero - Dizionario turco) :
karşılaşmak,vuruşmak
Çatışkı.
(Dizionario filosofico) :
(Os. Tesâvii nakîzyen, Fr., Al., Antinomie, İng. Antinomy, İt. Antinomia). Saltığı çözümlemek isteyen usun düşmek zorunda bulunduğu çelişki... Alman düşünürü Immenuel Kant tarafından ileri sürülmüştür. Kant'a göre, saltığın alanına eşdeyişle metafizik alana giren us kaçınılmaz çelişmelere düşer. Nicelik, nitelik, oran ve kiplik bakımlarından çelişik karşıtlıklar, usa dayanan düşünsel felsefenin ve Tanrıbilimin ussal yöntemleriyle, aynı güçte tanıtlanabilirler. Örneğin, evren sonsudur ve evren sonludur, insan özgürdür ve insan özgür değildir. Tanrı vardır ve Tanrı yoktur gibi çeşitli karşıtlıklar ussal olarak aynı güçte tanıtlanabilirler ama, bu tanıtlamaların bilimsel olarak hiç bir değeri yoktur. Çünkü fiziko-teolojik kanıt, birtakım inançlara ve varsayımlara dayanır, hiç bir hakkı olmadığı halde bizi bu inançları ve varsayımları kabule zorlar. Örneğin, niçinini açıklamadan, bir ilk neden olmaksızın bir sonsuz nedenler ve sonuçlar serisinin olamaycağını varsayar; duyulur verilerden yola çıkarak duyu dışı sonuçlara varılabileceğine inanmamızı ister. Kant'ın haklı olarak ileri sürdüğü gibi, bu inanç ve varsayımlara dayandıktan sonra, tanıtlanamayacak hiç bir çatışkı yoktur. Böylesine tanıtlamalar, bilim dışı tanıtlamalardır. bkz. Eleştiricilik, Saltık, Metafizik.
Çatışma.
(Dizionario filosofico) :
(Os. Nizâ, Fr. Conflit, Al. Widerstreit, İng. Conflict, İt. Conflitto). Çelişik olan karşıt güçelerin itişmesi... Çelişme deyimiyle anlamdaştır. İnsansal ve toplumsal çelişmeleri dilegetirmek için kullanılır. bkz. Çelişme.
ÇATIŞMA [İng. Conflict]:
(Dizionario di Sociologia) :
Sosyal yapının dinamizminin bir kaynağı ve sosyal bütünleşmeyi sağlayacak sosyal grup ve unsurlar arasındaki tabiî olaydır.Çatışma; değerler, statü sistemleri, güç ve kıt kaynaklar üzerinde avantaj sağlamak için ortaya konan bir faaliyet şeklidir. Çatışmada hasmane duyguların yer almasına ihtiyaç yoktur.Sanayi toplumlarını belirleyen faktörlerden biri de homojen, ikili sınıf çatışmasının yerini alan menfaat çatışmalarıdır. Bu çatımalar, belirli mekanizmalarla, kurallarla müesseseleştirilmiş ve R.'a Dahrendorf göre; çatımalar kurumlaştırılmıştır. Çatışma, uyum ve uzlama süreci, örgütlenmiş baskı gruplarının ortaya çıktığı demokratik yapılarda geçerlidir. (Bkz. Baskı Grubu)K. Marx'ın burjuvazi ve proleterya arasında kaçınılmaz gördüğü çatışma tezi, çağdaş çatışma modellerinde mahiyet değitirmiş, ahenkli bir bütünleşmede yapısal fonksiyonel bir görev üstlenmiştir. (Bkz. Marx, K.)L. A. Coser'e göre çatıma, birbirine karşıt ve farklı tutumların ortaya çıkmasına yardımcı olur. Çatışma, uyum ve düzen arasında yakın ilişki vardır. Bunlar bir bütünün,sosyal gerçeğin farklı somut yanlarıdır. Yeni sosyal dengelere kavuşmada çatışma, önemli bir rol üstlenmiştir. (Coser, L.A., 1964)Bu bakımdan çatışma, daha doğrusu müesseseleştirilmiş çatışma, sosyal sistemi yıkıcı, tahripkâr bir süreç olarak değil, kabûl gören, yeni çözümlere yönelen, çözümsüzlüğü ve tıkanıkları gideren bir yol olarak düşünülmelidir. Artık çağdaş çatımada asıl unsur sınıf kavgaları değil, sendikalar, partiler, sivil örgütler, parlamento, demokratik kurumlar ve çişitli baskı grupları arasındaki ilişkiler olmuştur.