VÜCUD
YEKVÜCUD
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
Tek kişi gibi. Hep birden.
Vücudiyun.
(Philosophical Dictionary) :
İslâm felsefesinde doğatanrıcılığı ya yda kamutanrıcılığı (panteizm) savunan akıma vücudiyun adı verilmiştir. Vücudiyuna göre Tanrı, evrenin içindedir ve onun içsel ilkesidir. Bu yüzden doğada canlılık ve bilinç vardır. Varlık, saltık bir birlik içindedir. Vücudiyun, vahdet-i vücut öğretisini savunan İslâm gizemciliğiyle eşanlamlıdır. bkz. Vahdet-i Vücut, Doğatanrıcılık, İslâm Felsefesi.
MÜMKİN-ÜL-VÜCÛD
(Islamic Glossary) :
Var da olabilen, yok da olabilen. Allahü teâlâdan başka her şey, bütün âlem.Mevcûd yâni var olan şey ikidir. Biri mümkin-ül-vücûd, ikincisi, kendi kendine hep varolan, başkası tarafından yaratılmayan demek olan Vâcib-ül-vücûddur. Eğer mevcûd, yalnızmümkin-ül-vücûd olsaydı ve vâcib-ül-vücûd bulunmasaydı, hiçbir şey var olma zdı. Çünkü yokiken var olmak bir değişikliktir, bir olaydır.Her cisimde bir olay olması için, bu cisme dışardanbir kuvvetin te'sir etmesi, bu kuvvet kaynağının bu cisimden önce mevcûd olması lâzımdır.Bunun için mümkin-ül-vücûd olan mevcûd, kendi kendine var olamaz ve varlıkta duramaz.Ona bir kuvvet te'sir etmeseydi, hep yoklukta kalırdı. Var olamazdı. Kendi kendine vâredemeyen, başka varlıkları elbette var edemez, yaratamaz. O hâlde, mümkin-ül-vücûduyaratanın, Vâcib-ül-vücûd olması lâzımdır.Bütün mümkin-ül-vücûdların tek yaratıcısıVâcib-ül-vücûd olan Allahü teâlâdır. (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)
MÜMTENİ'-UL-VÜCÛD
(Islamic Glossary) :
Var olması mümkün olmayan, hep yok olması lâzım olan.Allahü teâlâya ortak (eş, benzer) bulunması Mümteni'-ül-vücûddur. Allahü teâlâ gibi ikincibir ilâh var olamaz. Bu imkânsızdır. (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)
Teayyün-i Vücûdî
(Islamic Glossary) :
Varlıkta meydana gelme, hâsıl olma.Teayyün-i ilmî, teayyün-i vücûdîden evveldir ve onun husûsiyetlerinden bir husûsiyettir.(İmâm-ı Rabbânî)