MALİYE
MALİYET DEĞERİ
(Dictionary of Economics) :
Bir varlığın satın alınması ya da değerinin arttırılması nedeniyle yapılan harcamalar toplamı. Satın alınan veya üretilen bir mala yapılan diğer masrafların daeklenmesiyle elde elidir. Bir başka ifadeyle maliyet değeri = satınalma değeri + üretim masrafları.
MALİYET EĞRİLERİ
(Dictionary of Economics) :
Bir firmanın üretim amacı ile yaptığı çeşitli masrafları gösterir. Üretim maliyeti üretim hacmine bağlı olduğu gibi, kısa veya uzun dönem sürelerine göre de değişir. Bu açıdan maliyet eğrileri kısa dönem ve uzun dönem maliyet eğrileri olarak ikiye ayrılır. Kısa dönemde firma açısından iki tür maliyet söz konusudur; sabit maliyetler ve değişir maliyetler. Sabit maliyetler üretim hacmi ne olursa olsun değişmeyen maliyetlerdir. Sabit girdilerin neden olduğu maliyetler olarak da tanımlanan bu tür maliyetler için kira, amortisman, makina, techizat vb. gibi girdiler yer alır. Değişir maliyetler ise üretim miktarlarına göre değişen harcamalardır. Ücretler, hammadde maliyetleri gibi. Sabit ve değişir maliyetler toplamı, kısa dönem toplam maliyetleri verir. Aşağıdaki şekilde üç çeşit maliyet tipi görülmektedir.(ŞEKİL VARR ORİJİNAL KİTAPTAKİ SAYFASI 187)Uzun dönemde maliyet eğrileri kısa dönemden farklıdır. Uzun dönem firmanın ölçeğini ve organizasyonunu değiştirebildiği dönemdir. Bu dönemde artık sabit maliyetler söz konusu değildir. Bütün faktörler değişebilir olduğundan, bütün masraflar değişir maliyetler adı altında toplanır. Firmanın uzun dönem maliyet eğrisi, herhangi bir üretim seviyesinin mümkün olan en düşük maliyetini göstererir. Çünkü, firma için farklı bir kapasite kurmak bütün faktörlerin değişir olmasıyla mümkündür. Bu muhtemel kapasitelerin her biri kısa dönem maliyet eğrilerinin durumuna sahiptir ve belirli bir ölçekle yapılan üretim-maliyet ilişkisini gösterir. Üretim miktarını arttırmak isteyen firma tesislerini daha büyük bir ölçeğe geçirebilir.
MALİYET ENFLASYONU
(Dictionary of Economics) :
Enflasyon sürecinin başlangıcının, toplam talep harcamalarından bağımsız olarak üretim maliyetlernideki artışlara bağlanması. Ekonominin arz yönüyle ilgili olduğu için Arz Enflasyonu da denir. Bu tür enflasyonda sendikaların, firmaların veya hammadde üreticilerinin piyasayı kontrolleri altına alma istekleri ile hükümetin getirdiği yeni düzenlemeler ve yeni konulan vergilerin de etkileri vardır. Eğer piyasayı kontrol gücüne sahip bir firma, karını düşük buluyorsa, ürettiğ mal veya hizmet fiyatını yükseltebilir. Diğer taraftan sendikalar pazarlık gücüne sahipse, ücretleri diğer girdi sahipleri de girdi fiyatlarını yükseltebilir. Bu durumda fiyat yükselmeleri sonucu tüketicilere yasıyan yüksek bir maliyet ortaya çıkar. Artan fiyatlar karşısında tüketicilerin de gelir arttırma talepleri, tekrar ücret ve karların yükselmesine, bu da maliyetlerin bir kez daha artmasına neden olarak enflasyonu sürekli hale getirmektedir.
MALİYET FONSİYONU
(Dictionary of Economics) :
Her üretim düzeyi ve bu üretim düzeylerine karşılık gelen minimum maliyet arasındaki ilişki. Minimum maliyetin optimum faktör bileşimine karşılık gelen maliyeti ifade ettiği maliyet fonksiyonu, üretime katılan faktör miktarlarının faktör fiyatı ile çarpımıyla oluşturulmaktadır. Buna göre X, Y, Z miktarında kullanılan üretim faktörlerinin fiyatları Px, Py, Pz ise, maliyet fonksiyonu;(C) = f(X.Px + Y.Py + Z.Pz) olacaktır.
MALİYET MİNİMİZASYONU
(Dictionary of Economics) :
Belli bir üretim seviyesini en az harcama ile gerçekleştirebilecek faktör girdi bileşimini bulma yöntemi.