AHLÂK
TEHZİB-İ AHLÂK
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
Temiz ahlâk sâhibi olmağa çalışmak. Ahlâkını düzeltmek.
ZÂBITA-İ AHLÂKIYE
(Ottoman - Turkish Dictionary) :
Ahlâk zâbıtası.
Ahlak.
(Philosophical Dictionary) :
bkz. Törebilim.
AHLÂK SOSYOLOJİSİ
(Sociological Dictionary) :
[İng. Sociology of ethics, Moral Sociology]: Genel Sosyolojinin alt disiplinlerinden birisidir. Sosyal bir müessese olarak ahlâkı ele alan Ahlâk Sosyolojisinin doğuşu ve gelişmesinde Fransız sosyoloğu L.Bruhl ve E. Durkheim'in önemli payları vardır.Ahlâk Sosyolojisi, ahlâk tarihî felsefesi ile birlikte ele alınmaktadır. Ahlâk sosyolojisi hesaba katıladan hukukî alanda yeni düzenlemeler yapmak, sosyal gerçekten bizi uzaklaştırır ve getirilecek yeni kanun veya yönetmeliklerin işlerliğini zayıflatır.
AHLÂK [İng. Ethic]:
(Sociological Dictionary) :
Moral kelimesiyle de ifade edilir. Sosyoloji ile olduğu kadar Felsefe ile de ilgilidir. Konuyla ilgilenen sosyal bilimciler konuya farklı açıdan bakmışlardır: Sosyal ahlâk, dinî ahlâk, psikolojik ahlâk, biyolojik ahlâk,şüpheci ahlâk, (Türk Ansiklopedisi, 1967)Ahlâk, insan ve sosyal grupların davranışlarını toplumda yerleşmiş değer hükümlerine ve normlara göre ele alır. Eğer davranışlar buna uyuyorsa ahlâkî, değilse gayri ahlâkîdir. Ahlâk, toplumlara göre itibarîdir.E. Durkheim'e göre, ahlâkîlikte temel ölçü sosyal oluştur. Ahlâkî (etik) davranış toplumla uyum halindeki davranıştır. Fert sosyalleştikçe, toplulun üyeliğini kazandıkça sosyal olan ahlâktan pay alır.Karl Marx, kendinden önce sosyal meseleye ve gerçeğe eğilenleri, üretim ilişkileri ve iktisadî meseleye eğilmediklerinden sadece "Ahlâkî" kaldıklarını belirtir. (Fındıkoğlu, Z. F.1975)Max Weber'in ünlü eseri "Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu"nda bahsetiği ahlâk, belirli bir yaşama tarzı ile ilgilidir.Bazı düşünürlere göre ahlâk, dinî hayattan kaynaklanan, din müessesesinin dışında düşülmesi mümkün olmayan bir kavramdır. Din, sosyal bir müessese olarak insanların ve sosyal grupların yaşayış tarzlarını, değer hükümlerini tesir altına almaktadır. Dinden tecrid edilmiş bir ahlâk, zoraki bir soyutlamadır. Pozitivistler ise, konuya farkılı yaklaşmaktadırlar.Prof. Dr. Z. F. Fındıkoğlu'na göre, "ahlâkî hareket gibi, kanun kayma sanatı da, hakikatte malzemesi içtimâî realiteden gelen, mantığını ve yoğurucu kuvvetini ise akıldan alan bir hukukî tecrübe sanatıdır." (Fındıkoğlu, Z. F., 1958) Şu halde, iyi veya kötüyü belirleyen ahlâk ile hukuk arasında yakın bir ilişki vardır. (Fındıkoğlu, Z.F., 1944)