İSTİHDAM
İSTİHDAM [İng. employment]:
(Sociological Dictionary) :
Bir yanıyla üretim faktörü olarak kabul edilen emeğin üretime yönelik kullanılmasıdır. İktisadî büyüme, istihdam hacmini de genişletebilmektedir. Tarıma ve hizmetlere göre sanayi daha fazla istihdam yaratabilen bir sektördür.İstihdam seviyesi ile işgücü seviyesi arasındaki fark işsizlik (Bkz. İşsizlik) miktarını ortaya çıkarmaktadır. Bundan dolayı, istihdam ile işsizlik arasında yakın bir münasebet vardır. Emek arzı ile emek talebi arasındaki fark işsizlik olarak da tarif edilmektedir. Bir başka ifade ile, emek arasındaki kullanılamayan fazlalıktır. (Ülggener, F.S., 1970, Zaim, S., 1992)
AŞIRI İSTİHDAM
(Dictionary of Economics) :
İşçi talebinin emek piyasasında enflasyonist baskı uyandıracak derecede genişlediği bir durumdur. Tam çalışma sınırına yaklaşıldığı durumda işçi talebi azalmazsa ve firmalar boş kadrolarını doldurmakta gittikçe artan zorluklarla karşılaşırlarsa aşırı istihdam durumu ortaya çıkar. (Ayrıca bk. Dinamik Enflasyon Modeli)
EKSİK İSTİHDAM
(Dictionary of Economics) :
İşsizlik hali. Cari ücret düzeyinden iş aradığı halde bulamayanlar varsa, o ekonomide eksik istihdam var demektir. Geçici ya da sürekli olabilir. Sürekli eksik istihdam daha çok az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde görülür. Geçici eksik istihdam ise gelişmiş ülkelerde, iktisadi daralma ve resesyon dönemlerinde, depresyonlarda görülür. Klasiklere, neoklasiklere ve yeni (New) klasiklere göre eksik istihdamın nedeni yanlış devlet politikaları, devletin ekonomiye müdahalesi ya da arz ve talep şoklarıdır. Bunların olmamsı halinde piyasa ekonomisi kendi kendine eksik istihdamı ortadan kaldırır. Keynesçi iktisatçılar ise (neo Keynesçi, yani Keynesçi ya da post Keynesçi) eksik istihdamın piyasa ekonomisi koşullarında da süreklilik kazanabileceğine, o nedenle devletin müdahale etmesi gerektiğine inanmaktadırlar. Marxistlere göre ise kapitalizm zaten yapısal olarak tam istihdamı sürekli olarak sağlama imkanına ve mekanizmalarına sahip değildir.
EKSİK İSTİHDAM DENGESİ
(Dictionary of Economics) :
Klasik ve neoklasik iktisatçılara göre ekonomide eksik istihdam dengesi olamaz, tam istihdam dengesi olabilir. Yani ekonomi işsizliğin varolduğu bir durumda sürekli kalamaz. Bu geçici bir durum olabilir, sürekli olan işsizliğin olmaması halidir. Keynesçilere göre ise ekonomide eksik istihdam dengesi olabilir, yani ekonomi işsizlik halinde süreklilik kazanabilir. Klasiklere göre eksik istihdam durumunun ancak geçici olarak ortaya çıkabilecek birr hal olmasının nedeni emek piyasasının işleyişidir. Emek arzı gerçek ücretin artan, emek talebi de azalan fonksiyonudur. Böyle olunca, ücretlerin aşağı yukarı hareketi yoluyla tam istihdam sağlanır. Sözgelimi (işsizlik varsa gerçek ücretler düşer. Bu durumda emek arzı azalır, emek talebi ise artar ve sonuçta tam istihdam dengesi tekrar sağlanır. Dolayısıyla eksik istihdamın nedeni sendikaların varlığı olabilir. Bunlar ücretlerin tam istihdam dengesini tekrar kuracak şekilde hareketini önlerler. Zaten bu gruptaki iktisatçılara göre tam istihdam herkesin işi olması durumu değildir. Friksiyonel ve teknolojik işsizlik nedeniyle bir miktar işsizlik her zaman vardır. Bu eksik istihdam sayılmaz.Keynesçi iktisatçılara göre ise ekonomide talep yetersizliği nedeniyle eksik istihdam dengesi olabilir. Bu durumda devlet müdahalesi yoluyla talebin canlandırılması gerekir.İstihdam konusundaki bu tartışma günümüzde yeni klasik ve yeni Keynesçi iktisatçılar arasında sürmektedir. Yeni klasikler doğal işsizlik oranı tezini savunarak piyasaların tam istihdamı sağlama eğiliminde olduğunu göstermeye çalışmakta, yeni Kevnesçiler ise fiyatların ve ücretlerin esnek olmadığını açıklayarak emek piyasalarının işlemediğini kanıtlamaya gayret etmektedirler.
İSTİHDAM
(Dictionary of Economics) :
İktisatta kaynak kullanımı anlamına gelir. Sözgelimi işgücünün istihdamı, işgücünün işe yerleştirilerek kullanılması anlamına gelir.